VS bestrijden én stimuleren corruptie
Met de aanpak van corruptie in Afghanistan worden de taliban en al-Qaidaterroristen het best bestreden. Meermalen heeft de Amerikaanse president Obama deze opvatting rondgebazuind. Begin deze week bleek zijn geheime dienst, de CIA, die corruptie juist zelf te stimuleren door in het geniep met tientallen miljoenen dollars te strooien.
Koffers, rugzakken en plastic tasjes. Zo’n beetje alles werd gebruikt om de tientallen miljoenen dollars verborgen te houden die de Afghaanse president Hamid Karzai de afgelopen jaren kreeg toegeschoven door de Amerikaanse CIA. Wat iedereen eigenlijk al wist, schokte afgelopen maandag toch nog behoorlijk, toen Karzai zelf toegaf dat de CIA maandelijks tassen met contant geld bij zijn kantoor liet afgeven.
„Ghost money”, spookgeld, noemden ze het, zo liet een naaste medewerker van de president weten. „Omdat het geld even onzichtbaar verdween als het was binnen gekomen.”
Volgens Karzai ging het om een „klein bedrag” (naaste medewerkers hadden het later over tientallen miljoenen) en het zou zijn besteed aan „afbetaling van schulden en aan het verplegen van gewonde soldaten.” Ook die laatste bewering werd door Karzai’s medewerkers al snel onderuitgehaald: met het geld maakte Karzai vriendjes onder krijgsheren en andere lokale en regionale machthebbers. Stuk voor stuk ongeleide projectielen die knagen aan Karzai’s machtsbasis én die de VS goed kunnen gebruiken in hun strijd tegen terroristen van al-Qaida en van andere radicaalislamitische snit.
Overigens waren de Amerikanen niet de enigen die met cash geld strooiden, ook Iran stond regelmatig met tassen vol geld bij Karzai op de stoep om invloed te kopen. In 2010 leidde dat tot heftige Amerikaanse protesten – terwijl de CIA op dat moment daar ook rustig mee doorging.
Wat de CIA al die jaren deed –gevaarlijke mannetjes omkopen met contanten– was intussen volledig in strijd met dat andere door de VS nagestreefde doel om de diep gewortelde en wijdverspreide corruptie in het land te bestrijden. „Winning the hearts and minds” van de Afghaanse bevolking heette dat, want als iets Karzai en zijn kliek gehaat maakt, is het de corruptie binnen zijn gelederen.
De lijst van de internationale corruptiewaakhond Transparency International getuigt al jaren van die Afghaanse corruptie. Vorig jaar nog stond Afghanistan op een gedeelde laatste plaats (174) als minst ”schone” land ter wereld, met een score van 8 (ter vergelijking: Nederland staat op die lijst negende met een score van 84.
CIA-geld was ook nodig om Karzai zelf pro-Amerikaans te houden. In dat verband moet die andere activiteit van de CIA worden genoemd: het leiden van geheime militaire operaties op Afghaans grondgebied waarop de president geen enkele greep heeft en waartegen hij zich dan ook fel verzet.
Kate Clark, medewerkster van de internationale onderzoeksdenktank AAN (Afghanistan Analysts Network) in Kabul, schreef daar vorige week nog over in haar blog. Aanleiding waren twee NAVO-luchtaanvallen op 13 april op Kunar, waarbij tal van burgerdoden vielen en waarvan niet bekend was wie erachter zat. Later bleek dat onder meer de CIA te zijn.
”Counterterrorism Pursuit Teams” heten de door de CIA getrainde paramilitaire eenheden in Afghanistan en in totaal heeft de organisatie daar zo’n 3000 man voor rondlopen. Behalve de inzet van drones (onbemande aanvalsvliegtuigjes) heeft de CIA dus heel wat meer aan oorlogsmateriaal beschikbaar. Leden van deze milities zijn uiteraard volstrekt onherkenbaar als CIA-mensen en Clark formuleert dat als volgt: „onder hen zijn heel wat mannen met lange baarden.”
Het plaatje is nóg diffuser, want de CIA blijkt binnen het Afghaanse leger zelf eenheden te runnen. Gaat er bij zo’n geheime operatie iets fout, zo vermeldt Clark, dan noemen ze het „een gezamenlijke operatie van de NAVO en het Afghaanse leger.”
Het geheime karakter van CIA-operaties werkt oorlogsmisdaden en andere criminele activiteiten door de uitvoerders ervan in de hand en het is te begrijpen dat Karzai zich fel verzet tegen deze vorm van ondermijning van zijn gezag, juist omdat de acties op zijn rekening komen. Kennelijk moeten de tientallen miljoenen dollars op zijn stoep hem ook op dit punt in het gareel houden.
Als dat zo is, dan zal die geldstroom nog wel even doorgaan. Clark noemt in haar bijdrage twee langetermijndoelen van Obama in Afghanistan na de terugtocht in 2014. Het eerste is het trainen van de Afghaanse strijdkrachten, het tweede is Al-Qaida en andere terroristen blijven achtervolgen. Dat houdt concreet in dat Amerika’s missie na 2014 een geheime blijft, een inlichtingenoorlog van de CIA.
