Buitenland

Oud–premier Joegoslavië ’kroongetuige’ tegen Milosevic

In het Milosevic–proces voor het Joegoslavië–Tribunaal is donderdag Ante Markovic opgeroepen als ’insider–getuige’ van de VN–aanklagers. Markovic trad in december 1991 af als premier van Joegoslavië uit protest tegen de geplande defensieuitgaven voor 1992 – volgens hem een ’oorlogsbegroting’, met meer dan 80 procent van de uitgaven voor het leger.

ANP
23 October 2003 18:31Gewijzigd op 14 November 2020 00:39

De toenmalige president Slobodan Milosevic van de machtigste deelrepubliek Servië had de hoge federale defensieinspanning doorgedrukt. De inmiddels 78–jarige Kroaat Markovic verklaarde donderdag voor de VN–rechters in Den Haag dat hij na twaalf jaar voor het eerst publiekelijk ging praten over de gebeurtenissen van toen.

Markovic ging in op de met veel geheimzinnigheid omgeven ontmoeting tussen Milosevic en zijn Kroatische ambtgenoot Franjo Tudjman in buitenverblijf Karadjordjevo in maart 1991, waarvan vaak is beweerd dat zij nooit heeft plaatsgevonden. Markovic vertelde de tribunaal–rechters dat hij na het onderonsje met zowel Milosevic als Tudjman urenlang apart heeft gesproken. Beiden vertelden hem dat zij waren overeengekomen Bosnië op te delen tussen Servië en Kroatië.

Voor de Bosnische moslims zou in het plan slechts een kleine enclave over blijven – „een soort Palestina", aldus Markovic. Hij waarschuwde Milosevic en Tudjman dat hun plan tot een bloedige oorlog zou leiden. Tudjman wuifde de bezwaren weg: „Europa zal geen moslimstaat in zijn hart toestaan." Zelf nam Markovic zich voor tot aan het bittere einde te vechten tegen de voorgenomen opdeling en de dreigende oorlog.

Naast de gesprekken met Tudjman en Milosevic raakte Markovic gealarmeerd door een bezoek van de Bosnische minister van Binnenlandse Zaken in juli 1991. Die speelde een bandje af van een telefoongesprek tussen Milosevic en de Bosnisch–Servische politicus Radovan Karadzic dat was afgeluisterd door de geheime dienst van de deelrepubliek Bosnië. Daarin besprak het tweetal de bewapening van de Bosnische Serviërs met vuurwapens en helikopters en de bevoorrading met munitie.

Volgens Markovic ging het Milosevic helemaal niet om de Servische zaak, maar alleen om zijn eigen macht. Markovic wist dat ’Slobo’ van hem af wilde. Zijn laatste maanden in Belgrado vond Markovic zo gevaarlijk dat hij met een pistool onder zijn hoofdkussen sliep.

Voor Tudjman had Markovic ook weinig goede woorden over: In een gesprek met de president van de deelrepubliek Kroatië in 1991 kreeg hij de indruk dat het Tudjman juist uitkwam dat Dubrovnik werd beschoten en Vukovar werd belegerd. Daardoor zou de internationale steun voor Kroatische onafhankelijkheid toenemen. Dat gesprek vond plaats tijdens de internationale vredesconferentie voor Joegoslavië die in de herfst van 1991 in het Haagse Vredespaleis werd gehouden. Milosevic ontkende toen de beschietingen van de Kroatische havenstad Dubrovnik door het Joegoslavische leger, die wereldwijd op tv waren te zien: „Als dat het geval was, zou ik ervan weten en het stoppen.“. Tudjman, die ernaast stond, zei tot de stomme verbazing van Markovic: „U heeft gehoord wat de president heeft gezegd.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer