Tot deze conclusies komt de Algemene Rekenkamer in het rapport Visumverlening in Schengenverband dat donderdag is gepubliceerd. Volgens de Rekenkamer weet de overheid niet hoeveel vreemdelingen Nederland en daarmee het Schengengebied binnenkomen en uitgaan. Bij benadering kan van slechts 6 procent van de visumhouders daadwerkelijk worden vastgesteld dat ze Nederland weer hebben verlaten nadat hun visum is verlopen.

In 2002 dienden ruim 400.000 mensen een visumaanvraag in bij Nederland voor het Schengengebied. De meesten deden dit bij een Nederlandse ambassade en consulaten. Mensen uit 133 landen hebben een visumplicht voor het Schengengebied. In 1985 werd het Schengenakkoord gesloten waardoor vrij verkeer van goederen, diensten en personen tussen de betrokken landen mogelijk werd.

Verder stelt de Rekenkamer dat de informatie– en registratiesystemen tussen de verschillende diensten tekortschieten. De posten houden geen contact met de AIVD (Algemene Inlichtingen– en Veiligheidsdienst). Wel wordt op initiatief van de AIVD nu nagedacht over het verbeteren van informatie–uitwisseling en ontwikkelen van risico–indicatoren. Deze moeten helpen terroristen te filteren uit de stroom visumverzoeken.

Ook heeft de Rekenkamer kritiek op de rechtsbescherming van de visumaanvragers, omdat die sterk verschilt tussen de Schengenlanden. Zo ligt in Nederland de bewijslast voor weigering veel meer bij de verstrekker en niet bij de aanvrager. Daarom is het voor Nederland moeilijker om een visum te weigeren dan voor andere Schengenlanden.

De ministers De Hoop Scheffer van Buitenlandse Zaken en Verdonk van Vreemdelingenzaken en Integratie hebben in een reactie geschreven het in grote lijnen eens te zijn met het rapport van de Algemene Rekenkamer. Ze werken aan een Visumwet, die moet leiden tot een betere samenwerking en de ontwikkeling van betere informatie– en registratiesystemen. Hiervoor wordt een nieuw Visuminformatiesysteem (NVIS) opgezet die voor alle posten toegankelijk moet zijn.

Ook wordt er binnen Schengenverband gewerkt aan een systeem waardoor de betrokken landen inzage krijgen in alle verleende en geweigerde visa. Volgens De Hoop Scheffer is harmonisatie van rechtsbescherming lastig, omdat dit een nationale aangelegenheid is.