Dat schrijft de onderwijsinspectie in het woensdagmorgen gepresenteerde jaarverslag. „Nederlandse leerlingen behoren tot de subtop van de wereld”, meldt de inspectie in het onderwijsverslag. „Er zijn weinig zwakke leerlingen en studenten. Nederland heeft een laag percentage voortijdige schoolverlaters en een groot aandeel leerlingen dat naar het hoger onderwijs gaat.”

Als oorzaken van deze goede score worden genoemd: de toename van het percentage leerlingen dat naar havo en vwo gaat, de toename van het aantal studenten in het hoger onderwijs, de stijging van de rendementen in het bekostigd middelbaar beroepsonderwijs en de daling van het aantal voortijdige schoolverlaters.

De prestaties bij de examens in het voortgezet onderwijs zijn verbeterd. Ook is het verschil in cijfers tussen schoolexamen en centraal examen kleiner geworden. De stijging van de examencijfers betekent een trendbreuk na jarenlang stabiele (havo/vwo) of licht dalende (vmbo) examencijfers.

Nederland kent weinig zwakke leerlingen, maar ook weinig uitblinkers, constateert de inspectie. Hetzelfde geldt voor de scholen: zwakke en zeer zwakke zijn er nauwelijks meer, maar er zijn er ook weinig die boven verwachting goed scoren. Er is sprake van stagnatie, vindt de inspectie. Ze wil de scholen die de norm net halen stimuleren er een schepje bovenop te doen.

Niet alle leraren beheersen hun basisvaardigheden voldoende, en deze groep groeit licht. Het gaat om 11 tot 30 procent van de docenten. De omvang verschilt per sector en schoolsoort: in het praktijkonderwijs en in het basisonderwijs is deze groep het kleinst, in de gemengde/theoretische leerweg van het vmbo het grootst. Het percentage basisscholen dat te veel lessen geeft waarin de uitleg onvoldoende is, is sinds 2004 toegenomen van 2 naar 11 procent.

Leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben, worden vaak tijdig gesignaleerd. De afstemming tussen scholen en zorgverleners kan echter vaak beter.

Bij rekenen en spelling zijn de resultaten verbeterd. Weinig scholen hebben inzicht in de resultaten van hun onderwijs in sociale vaardigheden. Ze meten die ook nauwelijks, stelt de inspectie vast.

Vrij veel leerlingen lopen vertraging in de schoolloopbaan op. Scholen kunnen kritischer naar de eigen prestaties kijken. Het zittenblijven wordt te veel gezien als een vanzelfsprekendheid in plaats van een uitzondering. Nog steeds zijn er veel scholen die hun onderwijs niet adequaat evalueren.

De kwaliteit van het mbo laat geen verbetering zien. In het bekostigde mbo stijgt het aantal zeer zwakke opleidingen.