Kraakpand én Kamer
’s-HERTOGENBOSCH - De tijd dat volksvertegenwoordigers uitsluitend uit de elite van de samenleving kwamen, is allang voorbij. Toch is het waarschijnlijk nog niet voorgekomen dat een kamerlid in een kraakpand woonde. Als de SP’er Krista van Velzen in mei in de Tweede Kamer komt, is ook dat taboe doorbroken. Boodschap van de SP: wij blijven een parlementaire voorzetting van de actiegroepen.
Op het verkiezingscongres van de Socialistische Partij zaterdag in Den Bosch stemden de leden in met een kleine revolutie: de SP gaat niet meer de verkiezingen in met de in 1994 geïntroduceerde, electoraal succesvolle kreet ”Stem tegen”, maar met de slogan ”Stem voor”.
Uitleg van partijleider Marijnissen, nota bene auteur van het boek ”Tegenstemmen”: „Met onze eerste verkiezingsleus wilden we aangeven dat we flink oppositie gingen voeren tegen het neoliberale beleid van paars. Dat hebben we waargemaakt. Maar ondertussen is het hardnekkige misverstand ontstaan dat we overál tegen zijn. Dat is een karikatuur. Een kind begrijpt dat als iemand ergens tegen is, hij ook ergens voor is.”
Om te bewijzen dat de leden nog wel degelijk te maken hebben met de goeie ouwe SP, plaatste de partij de 27-jarige fractiemedewerkster Krista van Velzen op een vijfde, en dus verkiesbare plaats op kandidatenlijst. Wezenlijk voor de meest linkse partij van Nederland is immers de nauwe verbinding met het actiewezen. Van Velzen, tegenstander van het gebruik van geweld, is in straatacties gepokt en gemazeld.
In 1981 en 1983 -Krista was nog geen tien jaar oud- liep ze al mee met de grote antikruisrakettendemonstraties in Amsterdam en Den Haag. Als puber hielp ze in het weekend boswachters bij het plaggen van heide en sprong ze biologische boeren bij in het handmatig wieden van onkruid. De hbo-opleiding bos- en natuurbeheer in Velp maakte ze echter niet af, zo leren we uit een interview in het SP-blad Tribune. „Ik kon me niet vinden in de heersende mentaliteit. Daar was ik veel te rebels voor.”
Van Velzen sloot zich aan bij „een collectief dat met een vegetarische, biologische mobiele keuken allerlei acties en campagnes ondersteunde.” In 1995 organiseerde zij met anderen een voettocht tegen kernenergie en en kernwapens van Brussel naar Moskou. Rond Tsjernobyl blokkeerden Van Velzen en kornuiten de toegangswegen naar de kerncentrale, wat haar te staan kwam op een aantal nachten slapen in een Oekraïense cel.
En om niet meer te noemen uit haar ’illustere’ levensgang: in 1998 dook zij met twee vrienden de Schotse wateren in om naar de Trident-kernonderzeeërs te zwemmen. „We waren van plan met het juiste gereedschap delen van het communicatiesysteem van deze levensgevaarlijke duikboten te saboteren. Ondanks de zware beveiliging kwamen we tot vlakbij, maar we werden uiteindelijk toch door de marine uit het water gehaald.”
Resultaat: veel publiciteit en een maand in de bak. Haar tijd in de Schotse politiecel besteedde ze aan het met rode oortjes lezen van Jan Marijnissens boek ”Tegenstemmen”.
Momenteel woont Van Velzen in een gekraakt pand in Den Haag: het voormalige belastingkantoor De Blauwe Aanslag. Met veertig medebewoners vormt zij daar een biologisch-ecologische woongemeenschap. De groep biedt ook onderdak aan zes vluchtelingen uit Joegoslavië, Iran en Koerdistan.
Met een dergelijke staat van dienst lijkt de geweldloze actievoerster Van Velzen -althans vanuit SP-optiek- de ideale opvolgster van het vertrekkende kamerlid Poppe (63), dat het na acht jaar Binnenhof voor gezien houdt. Op het SP-congres in Den Bosch werd Poppe zaterdag uitgezwaaid door Wouter van Dieren, bekend en erkend voorman in de Nederlandse milieubeweging, lid van de Club van Rome. „Als iemand het verdient ridder in de orde van de Gouden Tomaat te worden, is het Remi Poppe. Toen nog maar weinig mensen zich druk maakten over het milieu en de hoge heren alle problemen schamper weglachten, voer Remi begin jaren zeventig al met zijn rubberbootje door de Rotterdamse havens, monsterflesjes en meetapparatuur bij te hand, om koste wat het kost te bewijzen dat het er met de milieuvervuiling veel slechter voorstond dan iedereen dacht.”
Van actievoerder Poppe naar actievoerder Van Velzen. Nee, letterlijk gooien SP’ers niet meer zo vaak met tomaten; ze peuzelen ze op hun congressen liever zelf op. Maar wel blijft de rood uiteenspattende vrucht voor de linkse radicalen hét symbool van hun blijvende verbinding met het actiewezen. Voor de SP liggen er maar een paar straten tussen het kraakpand en de Tweede Kamer.