Oranje
Oranje deugt niet! De in Delft vermoorde prins was een schurk. Maurits niet minder. Koning Willem I regeerde als een verlichte tiran. Willem II was een eitje. Willem III een vrouwenjager met een gat in zijn hand. En ook de strapatsen en escapades van prins Hendrik en prins Bernhard zijn niet mis.
In een bombardement van boeken, kranten- en tijdschriftartikelen, radio- en televisiedocumentaires is het ons allemaal omstandig uit de doeken gedaan: genoemde en niet-genoemde pikanterieën. Vervolgens is het er met pompeuze retoriek in gehamerd: Oranje deugt niet. Bovendien is een monarchie niet meer van deze tijd. Ze kost ook te veel.
De nakende troonswisseling bleek een prima gelegenheid om nog weer eens stevig te morrelen aan het bestaan van het koningshuis. Omstreden onroerendgoedzaken, puberfratsen en een ”foute” schoonfamilie werden de nieuwe vorst met grote gretigheid nagedragen. Daarnaast was er het fenomeen van loslippige intimi.
Oud-premier Lubbers begon er mee. Onmiddellijk nadat de Majesteit haar terugtreden had aangekondigd. Vertrouwelijke gesprekken van ooit lagen plotseling op straat. Ongehoord! Daarmee was het hek van de dam. We weten nu dat de nieuwe koning zijn universitaire bul met de zeeppunten bij elkaar gespaard heeft, intellectueel geen hoogvlieger is en op onsmakelijke wijze eet.
Dit alles laat onverlet dat de monarchie nog altijd door een overgrote meerderheid van de bevolking gedragen wordt. Het republikeins ideaal heeft gering draagvlak. Nauwelijks 12 procent van de volwassen bevolking. Zelfs het idee van een electoraal koningschap slaat niet aan. Een monarch die niet meer boven de partijen staat, maar daar deel van uitmaakt. Wie gelooft daar in? Een rode, groene of paarse polderkoning of -koningin? Mark, Neelie, Piet Hein, Wilders of M.Buma? Zetbaas voor kortere of langere tijd? Uit dezelfde kring komt het pleidooi om de inkomsten van de nieuwe koning terug te brengen tot de balkenendenorm. Maar ei lieve, wie wil het voor die prijs nog doen? Het kon dan wel eens gaan op de wijze van de koningsfabel uit Richteren 9:8-15. Zitten we opgescheept met een doornstruik. Vermoedelijk ook nog een met de nodige branie en bravoure. Nee, liever Oranje. Niet alleen vanwege het bindend element nu, maar ook vanwege de historische continuïteit. En niet te vergeten: Oranje is een prima presentatie van Nederland in het buitenland. Een goed handelsmerk. En dat moet zeker aanspreken in een natie die –zoals The Sunday Times onlangs schreef– God heeft afgeschaft en waarbij alles alleen nog maar om geld draait.
God zegene Oranje!