Een nieuw thuis vinden in een totaal vreemd land. Voor mensen die naar Nederland komen is dat niet gemakkelijk. Hoe houd je je in Nederland staande, een land waarvan je de taal en de cultuur totaal niet kent?

Internationale en migrantenkerken vormen de plek waar deze mensen, al is het maar voor even, een thuis vinden. „Mensen die 
–om welke reden dan ook– niet zo snel bij een reguliere welzijnsinstelling aankloppen, staan vaak wel open voor gesprekken met een voorganger die de eigen taal en cultuur kent”, schrijft ds. Rhoïnde Mijnals-Doth in het ”Woord vooraf”. Ze is voorzitter van SKIN (Samen Kerk in Nederland, de landelijke vereniging van christelijke migrantenkerken en -geloofsgemeenschappen).

Het rapport ”Naar een hoger plan” brengt in beeld op welke manier internationale en migrantenkerken maatschappelijk actief zijn. Het laat zien welke bijdrage deze kerken leveren aan doelen die ook door de overheid worden nagestreefd. Het rapport werd maandag aangeboden aan Karsten Klein, wethouder van Jeugd, Welzijn en Sport in Den Haag.

Aan het onderzoek hebben ruim twintig kerken en organisaties van uiteenlopende signatuur meegewerkt, zoals de Bulgaars-Orthodoxe Kerk, Crossroads International Church of The Hague, Willibrordparochie (Marthakerk), de Indonesisch-Nederlands Christelijke Kerk, de Chinees Christelijke Gemeente Nederland en de Deutsche Evangelische Gemeinde. Enkele van deze kerken zijn al langere tijd in Den Haag gevestigd. Zo bestaat de Church of St John & St Philip al 425 jaar. Maar de meeste kerken zijn in de laatste twintig jaar opgericht. Een belangrijke stroming binnen de ‘nieuwe’ kerken vormt de pinksterbeweging.

Misverstand

Het blijkt een misverstand, of in elk geval een verouderd beeld, dat migranten zich terugtrekken in een kerk van hun land, schrijven de onderzoekers. „Alle twintig kerken die de enquête hebben ingevuld, kennen een multi-etnische samenstelling waarbij ook oorspronkelijke Nederlanders horen. De kerken herbergen veel nationaliteiten en kennen leden uit vooral Zuid- en Midden-Amerikaanse landen, Afrikaanse landen, Midden- en Oost-Europa en het Midden-Oosten.”

Zo telt de Crossroads Church maar liefst dertig verschillende nationaliteiten. Vergelijkbaar is de Victory Outreach Church, waarvan de helft van de leden Antilliaans is, en de rest uit Suriname, Nederland, Ghana, Nigeria en andere landen afkomstig. De Bulgaarse Kerk kent ongeveer 80 Bulgaren, 15 procent Nederlanders, 3 procent Roemenen en 2 procent andere nationaliteiten. Interessant is dat orthodoxe rituelen een zekere aantrekkingskracht uitoefenen op Nederlanders die op zoek zijn naar andere vormen van kerk-zijn en spiritualiteit.

Ook het ledental van de kerken varieert sterk. Gemeenten als de Arabische Kerk, Global Harvest Hour en de Chinese Christelijke kerk hebben zo’n dertig tot tachtig leden. De meeste kerken hebben een paar honderd leden, met uitschieters naar boven zoals de Koptische Kerk (circa 1000 leden), de Gereja Kristen Indonesia Kerk (circa 950 leden) en de rooms-katholieke Church of Our Saviour met circa 3000 kerkbezoekers.

Samenwerking

Het rapport besteedt uitvoerig aandacht aan de manier waarop kerken en de gemeente Den Haag samenwerken. Zo zijn enkele migrantenkerken betrokken geweest bij het project ”Taal in de buurt”. Ze hebben taallessen voor hun achterban georganiseerd. Een van de belangrijkste speerpunten van dit project was om mensen die moeilijk te bereiken zijn, toch bij de taalles te betrekken. Dat lukte initiatiefnemers van ”Taal in de buurt” door migrantenkerken te vragen mee te doen.

Faciliteren

Een pastor van een Afrikaanse kerk zegt over ”Taal in de buurt”: „De gemeente en de kerk hebben samengewerkt met het project. Dit was een zeer succesvol concept en we waren er allemaal heel tevreden over. We moeten samenwerken met de gemeente, we kunnen het niet alleen. Zij faciliteren, en wij doen het werk.”

”Naar een hoger plan” is een publicatie van het Verwey-Jonker Instituut en geschreven door Maarten Davelaar, Andrea Damacena Martins en Ingrid Doude van Troostwijk. Het rapport kan via de website worden gedownload: verwey-jonker.nl.