Dat zegt Marieke Knuijt, conservator bij het Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen.

Eind 1944 lag het kasteel in de frontlinie. „Vanaf de overkant van de Maas schoten de geallieerden op het slot dat toen in Duitse handen was. Na enkele voltreffers door fosforgranaten vloog het kasteel in brand. Er was geen redden meer aan”, aldus Knuijt.”

Het kasteel bleef twee etmalen branden. Pas toen alles verteerd was wat maar kon branden, doofden de vlammen. „Het kasteel zelf was een ruïne, maar ook de complete inboedel ging verloren.”

Kort na de oorlog ging kunstenaar Willem Witjens op onderzoek uit tussen de verbrande resten van het kasteel. „Waarschijnlijk was hij benieuwd of er nog spullen intact waren gebleven. Zijn belangrijkste vondst was een wijnfles.”

De conservator noemt het frappant dat de –weliswaar vervormde– fles, de verzengende hitte heeft overleefd. Witjens overhandigde destijds de fles aan de familie Backer, de toenmalige eigenaren van Slot Well, in de directe omgeving van Nederhemert.

Via de kleindochter van deze familie kwam de fles onlangs in het bezit van het Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen. Inmiddels is de oude wijnfles te bewonderen in een vitrine van het kasteel. „En markeert zo de ondergang, maar tegelijk ook de opkomst van het kasteel.”

Want het uit de 14e eeuw daterende kasteel werd weer gerestaureerd. Al duurde het decennia voor die ingrijpende stap werd gezet. „Er was gewoon geen geld voor. Er werd een nooddak op geplaatst, maar daar bleef het ook bij. Pas aan het eind van de jaren negentig veranderde dat.”

In 2001 startte Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen met de omvangrijke restauratie van het kasteel die in april 2005 werd afgerond.

Inmiddels is het kasteel gedeeltelijk in gebruik als kantoorruimte. Knuijt: „Op sommige dagen wordt het opengesteld voor het publiek. Ondermeer met Open Monumentendag. Dan kan iedereen zien dat het kasteel in oude luister is hersteld. En voortaan kunnen bezoekers ook de oude wijnfles bewonderen, die ooit bij het inventaris van het kasteel hoorde. Een doodgewone fles met een bijzonder verhaal.”