Jeroen Recourt van de PvdA erkende dat er een „zweepslag” nodig is om de asielketen te verbeteren. Die moet „streng maar rechtvaardig en humaan” worden. Met de toezeggingen van Teeven voor verbetering, verandering en onderzoek gaat dat lukken, denkt de PvdA.

Vrijwel de hele Tweede Kamer wil dat er een onafhankelijk onderzoek komt naar de bejegening van asielzoekers. Dat bleek donderdagavond tijdens het debat over de affaire-Dolmatov, de Russische asielzoeker die in januari zelfmoord pleegde in een detentiecentrum, nadat er volgens een inspectierapport fout op fout was gestapeld bij zijn opvang. Zo zat hij ten onrechte in bewaring, kreeg hij niet zijn eigen advocaat en ook geen goede medische zorg.

Of staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie op zijn post kan blijven, is nog onduidelijk. Teeven heeft laten weten door te willen, maar veel partijen bleken er nog niet van overtuigd dat dat een goed idee is.

De meeste partijen willen eerst meer informatie voor ze een eindoordeel vellen. Alleen de VVD en de PVV vinden nu al dat de liberale bewindsman kan aanblijven.

Ook de SP en de Partij voor de Dieren hebben hun conclusie al klaar: Teeven moet vertrekken. SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen verweet hem vooral de ambtenaren de schuld te geven en „de trap vanaf de onderste tree schoon te vegen”.

De andere oppositiepartijen waren ook zeer kritisch. Volgens Gerard Schouw van D66 heeft Teeven tot dusver veel te weinig de hand in eigen boezem gestoken, ook al maakte hij excuses aan de familie van Dolmatov. „Het was 10 minuten deemoed, maar daarna weer de klassieke Teeven”, meende Schouw.

Linda Voortman van GroenLinks vindt dat staatssecretaris moet erkennen dat „de hele asielketen heeft gefaald” en dat het roer om moet. Dan heeft de dood van de Rus nog een positief gevolg voor anderen. CDA-Kamerlid Eddy van Hijum vroeg Teeven waarom hij wel de juridische aansprakelijkheid van de Dolmatov-zaak aanvaardt, maar niet de politieke consequentie trekt om af te treden.

Regeringspartij de PvdA is ook nog niet helemaal tevreden. Kamerlid Jeroen Recourt wil van Teeven eerst nog wel horen dat hij inziet dat er meer aan de hand is dan een incident alleen. Teeven betoogde in het debat telkens dat de fouten en de onzorgvuldige behandeling van Dolmatov een tragisch maar uniek incident zijn.

Voor Recourt is dat onvoldoende. Volgens hem zijn de incidenten het gevolg van een cultuur en zijn ze ontstaan op een voedingsbodem van een hard en streng asielbeleid waarbij te weinig aandacht was voor de rechtmatigheid van het beleid en een humane aanpak. „Het beleid is erg gericht op strengheid, maar wij willen ook dat het humaan is.”

Helderheid voor Teeven komt er pas in de derde termijn van het debat, die op verzoek van de Kamer plaats vindt. Dat is ongebruikelijk; meestal bestaat een Kamerdebat uit twee termijnen. De derde termijn begint omstreeks 22.15 uur.