De ombudsman, Alex Brenninkmeijer, vertelde dit woensdag tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer over de Russische activist Aleksander Dolmatov, die in januari zelfmoord pleegde toen hij onterecht en in slechte geestelijke toestand in een Nederlands detentiecentrum zat. De ombudsman had al eerder geklaagd dat de vreemdelingendetentie inhumaan en geestdodend is.

De vernietigende conclusies van vorige week vrijdag over de zaak Dolmatov, waarin fout op fout werd gestapeld, verbaasde de ombudsman duidelijk niet. Hij zegt dat het beleid jegens vreemdelingen gericht is op mensen afhouden en dat Nederland bekend komt te staan als een land waar je in inhumane detentie kunt komen.

Kamerleden reageerden onthutst op de mededelingen tijdens de hoorzittingen. Joel Voordewind van de ChristenUnie en Gerard Schouw van D66 zien het er niet gemakkelijker op worden voor Teeven tijdens het debat over Dolmatov donderdag. Zo bleek ook dat bepaalde systeemfouten al tot op hoog niveau bekend waren. Het gaat dan bijvoorbeeld om vinkjes op formulieren, die moeten aangeven of mensen al dan niet rechtmatig in ons land zijn. Daar is dan vaak onduidelijkheid over.

Amnesty zei „absoluut te zien” dat mensen onterecht in detentie zitten en Vluchtelingenwerk kent „wel voorbeelden”. Mensen die onterecht hebben vastgezeten, krijgen een vergoeding van 75 euro per dag.

Volgens Vluchtelingenwerk is de opeenstapeling van fouten bij Dolmatov uniek, maar zijn de verschillende incidenten die zich in zijn zaak hebben voorgedaan, dat ieder voor zich niet. Ook zei Vluchtelingenwerk dat het systeem van de asielprocedures en detentie een stelsel is dat de vreemdeling niet het voordeel, maar het nadeel van de twijfel geeft.

De jongerenorganisaties van de PvdA, GroenLinks, SP en Partij voor de Dieren vinden dat Teeven moet opstappen omdat hij „structureel blundert” op het terrein van asielbeleid en vreemdelingendetentie.