De regering van VVD en PvdA wil de jeugdzorg, werk en AWBZ-zorg overdragen aan de gemeenten. Het gaat om een takenpakket van in totaal 15,6 miljard euro. Tegelijk krijgen de gemeenten minder geld om de taken uit te voeren. Ze krijgen 6 miljard euro minder dan de regering eraan besteedt. De afspraken moeten volgend jaar al ingaan.

Volgens het onafhankelijke adviesorgaan zal dit beleid „ingrijpende gevolgen” hebben voor gemeenten en burgers. Door decentralisatie van de belastingen „moeten gemeenten meer mogelijkheden krijgen om tegemoet te komen aan de wensen van hun inwoners”.

Als de gemeenten meer belastingen gaan innen, moeten de rijksbelastingen wel omlaag. Dit zal er uiteindelijk toe leiden dat de burger minder belasting hoeft te betalen omdat „gemeenten scherpere afwegingen maken tussen nut en offer”.

Over de plannen van het kabinet stelt de Rfv dat „decentralisaties kunnen leiden tot een beter beleid en een betere uitvoering”. Maar dan moeten gemeenten wel voldoende ruimte krijgen om hun eigen beleid vorm te geven en het geld anders te verdelen. Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken liet in februari aan de Tweede Kamer weten dat het geld dat gemeenten krijgen voortaan in één pot zal gaan.

Omdat de gemeenten al deze complexe taken krijgen opgedrongen, is in het regeerakkoord afgesproken dat er straks alleen nog maar gemeenten van minimaal 100.000 inwoners zijn. Maar fusies tussen gemeenten zullen niet worden afgedwongen.