Neonazi’s staan terecht voor tien moorden
MÜNCHEN (ANP) – Zelden heeft een proces in Duitsland zo veel gekost als de rechtszaak tegen vijf aanhangers van de neonazistische groepering NSU, die woensdag in München begint. Alleen al de verbouwing van de rechtszaal heeft 1,25 miljoen euro gekost. Daardoor is er nu ruimte voor ongeveer 250 in plaats van 100 mensen. Niet alleen staan 11 advocaten de vijf verdachten bij, maar ook is het aantal nabestaanden en slachtoffers dat als burgerlijke partij aan de rechtszaak wil meedoen, tot 77 opgelopen.
De vijf worden verdacht van medeplichtigheid aan tien moorden. Daarvan werden negen buitenlanders, acht Turken en een Griek, en een politieagente het slachtoffer. Omdat het diverse keren om eigenaren van een eetgelegenheid ging, wordt gesproken van de Dönermoorden. Ook worden de vijf beschuldigd van betrokkenheid bij twee bomaanslagen, waardoor in totaal 23 mensen gewond raakten.
De eerste moord was op 9 september 2000 in Neurenberg. Daar werd een bloemenhandelaar van Turkse afkomst doodgeschoten. Op 25 april 2007 vielen de laatste schoten. In Heilbronn, in de deelstaat Baden-Württemberg, werd een 22-jarige politieagente gedood. Haar collega raakte zwaargewond.
De politie kon de zaken pas oplossen, nadat de twee NSU-aanhangers die als de daders van alle moorden worden beschouwd, op 4 november 2011 na een bankoverval zelfmoord hadden gepleegd. Zij vormden een trio met Beate Zschäpe (38), een van de vijf die in München terechtstaan. Zij meldde zich 4 dagen later bij de politie, nadat zij eerst de woning die zij met de twee anderen deelde, in brand had gestoken. Zschäpe wordt niet alleen beschuldigd van medeplichtigheid aan de moorden en bomaanslagen, maar ook van brandstichting, het oprichten van een terroristische vereniging en medeplichtigheid bij roof.
De andere beklaagden worden beschuldigd van medeplichtigheid. Een van hen is Ralf Wohlleben, een van de belangrijkste figuren binnen de NSU. Hij zou een belangrijke rol hebben gespeeld bij het verkrijgen van een moordwapen.
Dat de neonazi’s zo lang met hun moorden konden doorgaan, leidde tot veel kritiek op de opsporingsdiensten. Het hoofd van de binnenlandse inlichtingendienst nam ontslag.
De zaak leidde ook tot spanningen met Turkije. De rechters hadden 50 plaatsen voor journalisten gereserveerd, waarvan geen voor Turkse media. Bemoeienis van de Turkse president, Abdullah Gül, en de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Guido Westerwelle, mocht niet baten. Toch zullen Turkse journalisten de zaak kunnen bijwonen. Het Federale Constitutionele Hof in Karlsruhe bepaalde vrijdag in kort geding dat de Turkse krant Sabah had aangespannen, dat de rechters buitenlandse journalisten tot de zaak moeten toelaten.
