Noord–Ierse verkiezingen gaan door ondanks tegenslag
De afwijzende reactie van de protestantse leider David Trimble op een nieuwe ontwapeningsronde van het Ierse Republikeinse Leger (IRA) is voor Londen geen aanleiding de Noord–Ierse verkiezingen te schrappen. Premier Blair zei dinsdagavond op een persconferentie dat de voor 26 november uitgeschreven stembusgang doorgaat.
Blair erkende dat Trimble met zijn uitspraak een nieuw obstakel voor het vredesoverleg heeft opgeworpen. Hij zei dat er dinsdagavond geen akkoord tussen protestantse en katholieke leiders over de voortzetting van het vredesproces zou worden gesloten.
Trimble reageerde eerder op de dag op een verklaring van de voorzitter van de onafhankelijke ontwapeningscommissie voor Noord–Ierland, de Canadese generaal John de Chastelain. De generaal zei dat de IRA dinsdag opnieuw afstand heeft gedaan van wapens en dat het om een „aanzienlijk grotere voorraad gaat" dan bij twee eerdere ontwapeningsronden van de groepering. De Chastelain liet zich niet over het aantal buiten werking gestelde wapens.
Enkele uren voor de toespraak had de IRA al aagenkondigd een verdrag te ondertekenen dat voorziet in een gedeeltelijke ontwapening. Het doel ervan was de weg te effenen naar herstel van gedeelde protestant–katholieke macht in Noord–Ierland.
In de verklaring liet de groepering zich in positieve bewoordingen uit over een toespraak kort daarvoor van voorzitter Gerry Adams van de Sinn Fein, de politieke vleugel van de IRA. Adams zei dat zijn partij „tegen het gebruik van of dreigen met geweld voor politieke doeleinden is".
De handreikingen van de IRA en Sinn Fein waren voor Trimble onvoldoende om de vredesonderhandelingen te hervatten. De voormalig Noord–Ierse premier repte van een „gebrek aan transparantie" in de wijze waarop de IRA wil ontwapenen. Hij wees erop dat de groepering zich ook eerder niet aan afspraken heeft gehouden.
Blair reageerde teleurgesteld op de woorden van de leider van de protestantse UUP. De premier erkende dat het vredesproces in Noord–Ierland „meer tijd" zal vergen. Hij sprak de hoop uit dat de partijen de komende dagen alsnog een akkoord bereiken over het hervatten van het vredesproces.
Blair stelde dat de tegenslag voor zijn regering geen aanleiding vormt de dinsdagmorgen aangekondigde verkiezingen voor de regionale Assemblee van Noord–Ierland te schrappen. De Noord–Ieren zouden afgelopen mei naar de stembus gaan, maar dat werd uitgesteld omdat de Britten de IRA verweten te vaag te zijn over de bereidheid om te ontwapenen.
Katholieke en protestantse leiders in Noord–Ierland leken de afgelopen dagen overeenstemming te hebben bereikt over de wijze waarop een autonome regering kan worden gevormd en het vredesproces nieuw leven kan worden ingeblazen. Londen achtte daarom de tijd rijp om nieuwe verkiezingen aan te kondigen.
Het politieke proces in de Britse provincie ligt stil, sinds in oktober vorig jaar het parlement in Stormont Castle werd ontbonden.
De Britse regering trok de uitvoerende macht weer naar zich toe, omdat bij een grote huiszoeking in de kantoren van Sinn Fein geheime regeringsdocumenten waren gevonden. Het was de vierde keer dat Londen het regionale bestuur naar huis stuurde en zelf de Noord–Ierse teugels in handen nam.