Commentaar: Religie in cijfers
Wat hebben het strengcommunistische Noord-Korea en het liberale Zweden met elkaar te maken? Het antwoord is verrassend en toch ook weer niet. Beide landen voeren de lijst aan met de meeste atheïstische inwoners. In Noord-Korea noemt 15,6 procent van de bevolking zich atheïst, in Zweden 11,7. Het moet gezegd: daarmee houdt ook iedere vergelijking tussen beide landen op.
De cijfers zijn, samen met véle andere cijfers, te vinden in een nieuw Amerikaans boek over religie in de wereld onder de titel ”The World’s Religions in Figures”. En wie in dat boek gaat bladeren, ontdekt opvallende zaken.
Om maar eens iets te noemen: religie is wereldwijd gezien niet op haar retour, maar wint aan invloed. Het christendom is en blijft de grootste godsdienst op aarde en groeit nog steeds. De islam is tweede en groeit iets sneller. Atheïsten (ontkenners van het bestaan van God) en agnosten (mensen die vinden dat je over God en Zijn bestaan geen duidelijke uitspraken kunt doen) zien hun aantal afnemen. Of, zoals uit ”The World’s Religions in Figures” geconcludeerd mag worden: een seculiere eeuw lijkt er niet te komen.
Dat is op zich al een opvallende constatering. Wie namelijk in Nederland om zich heen kijkt en de puur seculiere lucht inademt, denkt weleens dat het nog maar een kwestie van tijd is voordat religie definitief in het museum belandt en de kerken ineenschrompelen tot kleine huisgemeenten. Alleen daarom al is het weleens goed om de blik breder te richten en de zaken op wereldschaal te bekijken.
Overigens is het bepaald niet zo dat het lezen van en bladeren in ”The World’s Religions in Figures” vrolijk stemt. Nederland, en eigenlijk heel West-Europa, glijdt steeds verder weg van zijn christelijke fundament. In reformatorische kringen wordt wel gezegd dat we terugzakken in het moderne heidendom. Toch is dat niet het geval. In het heidendom was er namelijk nog een diep besef van het feit dat het materiële, dat wat we zien en kunnen aanraken, niet het enige is. Er was een diep geloof in het onzichtbare en dat wat niet te bewijzen is, het transcendente. In het moderne heidendom is dat geloof er niet. Wat we zien, is het. Er is geen werkelijkheid achter de zichtbare werkelijkheid. Je wordt geboren, je leeft en je sterft. En dan staat er een punt. Over, uit. Dat verschil tussen het oude heidendom en het nieuwe heidendom maakt het ook zo ongelooflijk moeilijk om te communiceren over het geloof. Omdat de denkwereld radicaal veranderd is en je dus al snel op totaal verschillende golflengtes zit.
Hoe het ook zij: het boek dat de wereldreligies in cijfers probeert te vangen, maakt heel duidelijk dat ook in de 21e eeuw de mens ten principale een religieus wezen is. Het maakt eveneens duidelijk dat het zwaartepunt van het christendom verschuift van noord naar zuid, dat de islam de afgelopen honderd jaar enorm gegroeid is en dat wereldwijd gezien het aantal atheïsten en agnosten afneemt.
Wat de cijfers niet kúnnen tonen, is het doorgaande werk van Gods Geest. Hij is het immers Die zondaren uit de hele wereld brengt bij het kruis van Christus totdat Hij wederkomt.