Chris van Bokhorst van de Museum­vereniging vertelt dat de vereniging in 1980 „iets wilde doen om de drempel van het museum te verlagen; eens een ander publiek binnenkrijgen. Dat hebben we gedaan door de toegang tot het museum enkele dagen financieel extra aantrekkelijk te maken. Veel musea deden op ons advies in het Museumweekend de deuren open voor een lager tarief, of zelfs gratis. Het aanbieden van extra activiteiten is ook al lange tijd een middel om meer bezoekers te krijgen.”

”Doe een museum”, is het thema van het Museumweekend 2013. Een thema waar musea alle kanten mee op kunnen. Van Bokhorst: „We verplichten musea tot niets. Het is goed als er een bepaalde mate van vrijheid zit in het thema. Met ”Doe een museum” leggen we de nadruk op het activeren van bezoekers.”

In 2012 was het thema ”Laat je verrijken door het museum!” De Museumvereniging legt er in haar adviezen aan musea sinds die tijd nog meer de nadruk op dat een museum niet gratis is. In haar brief aan de musea verwoordde de vereniging het zo: „Musea hebben veel te bieden en gratis is niets waard.”

Klompenmuseum

In het Klompenmuseum te Eelde is vrijdag de expositie ”Van de tak op de hak” geopend. Directeur Bertus van den Hof: „We laten allerlei vormen van de hak van klompen zien aan de hand van een collectie met heel mooie hakken uit Frankrijk. Klompen zijn veel­zijdig. In ons museum kun je ze van alle kanten bekijken: de punt, de zool, de hak. Wij hebben een heel breed scala. Mensen denken dat ze weten wat een klomp is, totdat ze in ons museum komen.”

Van den Hof verwacht dat het druk gaat worden in het Museumweekend. „We vragen 1 euro entree, in plaats van 4, maar bieden geen extra activiteiten aan, omdat de expositie net geopend is. Onze ervaring is dat er altijd veel mensen komen tijdens het Museumweekend. Als het maar goedkoop is.”

Catharijneconvent

De woensdag na het Museumweekend opent het Museum Catharijne­convent een nieuwe expositie. Vanaf die dag zijn er manshoge Russische iconen in Utrecht te zien. Wie weet kan het museum in het Museumweekend zijn bezoekers vast nieuwsgierig maken. Woordvoerder Douwe Wigersma: „Omdat we heel druk zijn met het klaarmaken van deze expositie hebben we besloten om in het weekend onze vaste expositie te laten zien. Die is zo mooi. Daar willen we graag de aandacht op vestigen.”

In het Museumweekend is de toegang tot het Catharijneconvent gratis. Wigersma merkt dat er in het Museumweekend een ander publiek rondloopt dan anders. „Vaak zijn er meer jonge mensen. En je merkt dat mensen minder goed de weg weten dan de vaste bezoekers die voor elke nieuwe expositie even langskomen.”

De Bevelanden

Historisch Museum De Bevelanden in Goes geeft zijn bezoekers in het Museumweekend een speciaal onthaal. „Omdat in het Museumweekend juist buurtbewoners ons goed weten te vinden, hebben we een taxatie­middag. Toeristen komen vaak zomaar aanwaaien, maar nu kunnen bezoekers hun oude spullen meenemen naar het museum. Het Zeeuws Veilinghuis komt zaterdagmiddag antiek beoordelen. Komen bezoekers er dan achter dat hun oude armband de moeite van het restaureren waard is, dan kunnen ze hun vragen stellen aan medewerkers van Art Conservation. Dat is een restauratiebedrijf uit Vlaardingen.”

Met de taxatiemiddag hoopt pr-medewerkster Erna Beuger nieuw publiek binnen te krijgen. „Voor de prijs van 1 euro hoef je het niet te laten. Het is een symbolisch bedrag. Eerst was de toegang in het Museumweekend gratis, maar op aanraden van de Museumvereniging hebben we voor 1 euro gekozen. Een museum is nooit gratis.”

Museum Betje Wolff

De pastorie in Middenbeemster waar schrijfster Betje Wolff tot de dood van haar man woonde, is in het Museumweekend ook geopend. Zaterdagmiddag kunnen bezoekers er van twee tot vijf uur terecht. De entree bedraagt 1 euro. Tiny van de Nes van het Museum Betje Wolff is trots op de tuin in oude stijl en de woonkeuken waar Betje in rondliep. Ook is de studeer­kamer te zien met theologische boeken, waarover de recalcitrante schrijfster zo haar eigen ideeën had.

Bonnefantenmuseum

Het Bonnefantenmuseum in Maastricht pakt uit tijdens het Museum­weekend. Gratis kunnen mensen kennismaken met de tentoonstelling ”De grote verandering”, over Russische schilderkunst tussen 1895 en 1917. Lieke Heijmans: „We richten ons tijdens het Museumweekend op het grote publiek, en dan met name op gezinnen. Daarom is er zaterdagmiddag een Russische vossenjacht. De kinderen krijgen van Russische vossen een opdracht, waardoor ze de taal en cultuur van dat land leren kennen. Ze kunnen maskers en kostuums namaken van de schilderijen die ze zien.”

Ook aan de ouders heeft het museum gedacht. „Er is een familierondleiding door ”De grote verandering”, de naam van de nieuwe tentoonstelling. Het gitaarduo Vladimir Kirasirov en Yevgenia Markova speelt Russische muziek. Het Slavisch-Byzantijnse koor Sobornost geeft een optreden.”

Gemiddeld komen er in een weekend zo’n 750 bezoekers in het Bonnefantenmuseum. Heijmans hoopt dat, net als in voorgaande jaren, er een stevige piek te zien is in het Museumweekend. „Eerdere Museumweekenden zorgden voor zo’n 2800 bezoekers. Dat aantal krijgen we nu vast en zeker binnen met de nieuwe tentoonstelling.”

Bakkerijmuseum

Het Nederlands Bakkerijmuseum in Hattem stookt in het Museum­weekend de ovens goed heet. Het motto van het weekend, ”Doe een museum”, sluit volgens Rianne van der Worp goed aan bij het Bakkerij­museum. „Wij zijn een belevingsmuseum. De kinderen kunnen een gevulde koek bakken. Ook zijn er verschillende broodshows, waarin de museumbakker iets vertelt over de geschiedenis van brood en banket. Vaak vraagt hij ook het publiek mee te doen met bakken.”

Van der Worp heeft geen bezoekersaantallen paraat, maar weet wel dat het in het Museumweekend altijd topdrukte is in het Bakkerijmuseum. In plaats van 7,50 euro voor volwassenen en 4,50 euro voor de kinderen kost het dan 1 euro om binnen te komen.