Waar komt die forse stijging van onbehaaglijke gevoelens vandaan? Minister Opstelten (Veiligheid en Justitie) kan ze in elk geval niet wegnemen. Hij maakte eerder dit jaar bekend dat het aantal overvallen in Nederland opnieuw is gedaald tot ruim 1980. Een afname van 13 procent ten opzichte van 2011. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat er vorig jaar 200 ouderen thuis werden overvallen, 12 procent meer dan in 2011.

Hans Boutellier, hoogleraar veiligheid en burgerschap aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, zegt tegenover Plus een verklaring voor de angst bij senioren te hebben: „De wereld komt keihard binnen via de media. En de afgelopen vijftig jaar nam de criminaliteit natuurlijk ook een enorme vlucht.” Het Plusonderzoek betekent een steuntje in de rug voor zijn visie: 66 procent van de bange senioren denkt dat hun angst is ontstaan omdat je tegenwoordig „zo veel over criminaliteit ziet, hoort en leest.” De helft van deze groep geeft aan dat hun gevoel ook komt doordat ze minder snel en sterk zijn dan vroeger.

Is een oudere een grotere angsthaas dan de doorsnee-Nederlander? Wat levert een vergelijking op van de Veiligheidsmonitor 2012 met de vijftigplussers die tegenover Plus aangaven bang te zijn voor criminaliteit? De laatste categorie betreft de eerder genoemde 54 procent van de ondervraagden ouderen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deed voor zijn monitor een steekproef onder mensen van 15 jaar en ouder.

Om te beginnen: 37 procent van de Nederlanders voelt zich weleens onveilig in het algemeen. Een op de tien mensen voelt zich weleens niet veilig in eigen woning (CBS). Van de angstige senioren vreest meer dan een kwart een overval thuis. Bijna een op de vijf Nederlanders voelt zich wel eens onveilig in eigen buurt (CBS). Volgens de Veiligheidsmonitor denkt 14 procent van de mensen dat de criminaliteit in hun buurt is toegenomen. Een kwart van de bange ouderen zegt dat hun angst onder andere komt doordat er regelmatig in de buurt wordt ingebroken.

Van álle ondervraagde Pluslezers voelt 30 procent zich niet happy op plekken waar jongeren rondhangen. Datzelfde geldt voor ruim vier op de tien Nederlanders. Alleen al de cijfers over de gevoelens die hangjongeren oproepen, geven aan dat het geen pas geeft om ouderen als bangeriken af te schilderen.

Wat wel zin heeft, is met elkaar zorgen voor een plezierige, veilige leefomgeving en alert zijn op mensen met minder goede bedoelingen. En niemand wordt er minder van door ouderen een handje te helpen om hun veiligheid te vergroten. Bijvoorbeeld door samen een buitenlamp op te hangen of een gat voor een deurspion te boren.