Verliefd op houten laadvloertjes en kisten
Wim Stam wordt bijna lyrisch als hij over hout praat. „Ik vind het een fantastische grondstof. Hout blijft in de bossen steeds weer aangroeien. Ik ben er als kleine jongen al verliefd op geraakt.” Samen met zijn broer en mede-eigenaar Leon vormt hij de tweekoppige directie van Stam Hout Pallets & Kisten B.V. in Dordrecht. De familieonderneming produceert houten transportverpakkingen, zoals pallets en kisten.
De twee productiehallen van het palletbedrijf zien er bezemschoon uit. Nergens rondslingerende planken of spijkers. In de ene hal staan drie halfautomatische productielijnen met een capaciteit van 450 pallets per dag.
In de andere loods staat de trots van de beide Dordtse ondernemers: een volautomatische palletlijn ter waarde van ruim 1 miljoen euro. Robotarmen zwaaien heen en weer met blokken en halve pallets. Met behulp van luchtdruk worden planken op blokken gespijkerd. Aan het einde van de lijn komen de houten laadvloertjes kant en klaar tevoorschijn.
„Wij lopen hiermee voor op onze concurrenten”, vertelt Stam enthousiast. „Twee medewerkers kunnen hiermee 1500 tot 1800 pallets per dag maken. Ze hoeven alleen te zorgen dat er voldoende hout en spijkers in de magazijnen van de machine zitten en dat het eindproduct wordt afgevoerd.”
Links en rechts van de brede paden in beide hallen staan pallets opgestapeld. In allerlei soorten en maten. Sommige zijn afgekeurd omdat een plank er scheef op zit, of omdat een spijker er naast zit. „Alle exemplaren worden stuk voor stuk gecontroleerd. De ondeugdelijke worden eruit gehaald en gerepareerd”, zegt Stam.
Kwaliteit leveren is een van de kernwoorden voor de Dordtse ondernemer, evenals service verlenen en afspraken nakomen tegenover afnemers. Het is in een notendop de bedrijfsfilosofie die de beide broers hebben overgenomen van hun vader en grootvader.
Grondvester van de onderneming was opa Stam. Na de oorlog begon hij in 1946 houten kisten te slopen en de planken aan boeren te verkopen. „Als oorlogsslachtoffer was hij echter ziekelijk. Regelmatig werd vader van school gehaald om in te vallen voor opa.”
Vader Stam nam in 1961 op 17-jarige leeftijd het bedrijf over. Toen de Amerikanen in de jaren zestig delen van hun leger in Europa begonnen terug te trekken, ontstond er behoefte aan kisten en kratten om materieel in te verschepen. Stam dacht: „Ik kan van die plankjes zelf kisten maken.”
In de jaren zeventig kwamen de pallets in het assortiment. Grote chemische bedrijven als Du Pont, ICI en BASF, die veel droge stoffen in zakken of vloeistoffen in vaten op pallets verschepen, werden afnemer van de Dordtse ondernemer. Ook zuivelconcern DMV Campina exporteert zijn producten op de laadvloertjes van Stam. Tegenwoordig maakt het bedrijf 500.000 pallets per jaar en heeft het vijftien werknemers. De oudste van hen is 91 jaar. Oma Stam staat nog steeds op de loonlijst vanwege haar grote verdiensten voor de onderneming.
„Ik zou uren nodig hebben om te vertellen wat er allemaal in onze kisten en op onze pallets wordt vervoerd”, zegt Wim Stam (31), die sinds 1999 samen met zijn broer (28) aan het roer van het bedrijf staat. „Een scheepsmodel, Harley Davidson-motors, bordenstapelaars, het geeft niet wat. Wij verpakken het netjes in precies pasgemaakte kisten.”
Hoewel de verpakkingsfabrikant met een jaaromzet van zo’n 4 miljoen euro en een marktaandeel van naar schatting 3 tot 4 procent een kleinere speler op de Nederlandse markt is, groeit het bedrijf ondertussen gestadig door. „We merken -in tegenstelling tot onze concurrenten- niets van de economische recessie. We zien een florissante toekomst voor ons.”
De jongste uitdaging wordt het voldoen aan nieuwe internationale verpakkingsnormen. Om te voorkomen dat er met houten verpakkingen allerlei schimmels of schadelijke insecten van het ene naar het andere land meekomen, moet het materiaal in de toekomst een behandeling ondergaan. Hoe het bedrijf daar op inspeelt, is nog niet helemaal duidelijk.
Al jaren verwerkt Stam vrijwel geen tropisch hardhout meer. Bijna elke grondstof -zo’n 95 procent- is naaldhout uit de bossen van Scandinavië, Duitsland en de Baltische staten. „Een tijdje geleden ben ik in de productiebossen in Zweden geweest. Ik heb me erover verwonderd hoe de natuur opbloeit door de manier waarop ze daar hout produceren. De instandhouding van de bossen vind ik erg belangrijk.”
Hout heeft geweldig veel toepassingen, zo verklaart Stam zijn voorliefde voor het materiaal. „In de bossen kunnen mensen recreëren. Van het hout worden allerlei producten gemaakt, variërend van papier tot meubels. Onze pallets -het grootste deel wordt meerdere keren gebruikt- worden aan het eind van de levensduur tot spaanplaat verwerkt. Ten slotte kan het materiaal ook nog als brandstof dienen. Hout is echt een fantastisch product.”