Hans Boersma: van onderwijzer tot hoogleraar in Canada
De wortels van prof. dr. Hans Boersma liggen in Nederland, maar na dertig jaar Canada is daar –behalve de naam– nog weinig van te merken. De voormalige onderwijzer van vrijgemaakten huize bezet de J. I. Packerleerstoel voor theologie aan Regent College in Vancouver.
De groene daken van Regent College steken af tegen de grijze bebouwing van de University of British Columbia. Bij de ingang maakt de evangelicale opleiding, opgericht in 1968, haar missie in een paar zinnen duidelijk. Een inscriptie op de muur verwijst naar Efeze 4: theologiestudie is bedoeld om Gods volk toe te rusten voor dienstbetoon, zodat het lichaam van Christus wordt opgebouwd.
In de centrale hal hangen vlaggen van landen uit alle delen van de wereld. Regent College telt ongeveer 800 studenten, van wie minder dan de helft uit Canada komt. Er lopen opvallend veel Aziaten rond, in heel Vancouver trouwens. Voor ruim 50 procent van de bevolking is Engels niet de moedertaal.
De werkkamer van prof. Boersma is op de eerste verdieping. Veel groter dan 3 bij 4 meter is die niet: voor het raam staat een bureau en de rest van de kamer is gevuld met boeken.
Baxter
Hans Boersma groeide op in Nederland, maar woont inmiddels alweer zo’n dertig jaar in Canada. Na een opleiding aan de toenmalige pedagogische academie Felua in Ede werd hij in 1983 onderwijzer op een basisschool in Surrey. „Ik heb daar met plezier lesgegeven, maar wilde dat toch niet mijn hele leven doen. Ik had interesse in theologie en daarom ben ik verder gaan studeren.”
Boersma, zoon van de gereformeerd vrijgemaakte predikant ds. Tj. Boersma, studeerde vervolgens aan het Theological College van de Canadian Reformed Churches in Hamilton en, in Nederland, aan de Universiteit Utrecht. Daar promoveerde hij ook, bij prof. dr. C. Graafland, op een onderzoek naar de rechtvaardigingsleer van de Engelse puriteinse theoloog Richard Baxter (1615-1691). „Ik had Graaflands boek over de geschiedenis van de uitverkiezingsleer gelezen, en dat sprak me bijzonder aan. Ik nam contact met hem op en hij suggereerde onderzoek naar de verlossingsleer bij Baxter te gaan doen. Behalve dr. J. I. Packer, die in 1954 op Baxter promoveerde, had niemand dat nog echt goed gedaan.”
De meeste mensen kennen Baxter als schrijver van meditatieve en pastorale geschriften, aldus prof. Boersma. Minder bekend is dat hij ook polemische werken heeft geschreven, zoals over de rechtvaardigingsleer. „Baxter wilde een plaats geven aan de menselijke inbreng in de rechtvaardiging, en dat bracht hem in conflict met tijdgenoten als John Owen.”
Prof. Boersma was van 1994-1998 predikant binnen de Canadian Reformed Churches (CRC), een zusterkerk van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. Hij kreeg echter steeds meer moeite met het „exclusivisme” van de CRC, de gedachte dat zij de ware kerk zijn. „Ook kon ik me niet langer vinden in de scholastieke wijze waarop over de uitverkiezing werd gesproken.” Prof. Boersma stapte over naar de Immanuel Christian Reformed Church in Langley, die volgens hem is te vergelijken met een Nederlands gereformeerde kerk.
Uiteindelijk koos prof. Boersma voor een wetenschappelijke loopbaan: hij doceerde theologie aan Trinity Western University in Langley (1999-2005) en daarna aan Regent College in Vancouver. Daar bezet hij de J. I. Packerleerstoel voor theologie, genoemd naar de anglicaanse theoloog en emeritus hoogleraar James Packer. „De universiteit heeft de leerstoel in de eerste plaats ingesteld om Packer te eren, maar ook om het makkelijker te maken fondsen te werven. Zelf heb ik weinig contact met Packer. Hij was een van de externe meelezers van mijn proefschrift, omdat hij ook op Baxter was gepromoveerd.”
De interesse van prof. Boersma ligt tegenwoordig vooral op het terrein van de Vroege Kerk en de katholieke theologie. „Daar vind je een intellectuele rijkdom die de evangelicale traditie soms mist. Kerkvaders als Irenaeus en Augustinus kenden een diepe spiritualiteit, maar ze veronachtzaamden het denken niet.”
De hoogleraar uit Vancouver hecht veel belang aan de christelijke traditie. „De Schrift is de hoogste autoriteit, maar die komt tot ons door middel van de traditie. De traditie is de bedding waarin de Schrift ligt en waardoor we hem lezen en uitleggen. Daarin trekt de huidige kerk samen op met die in het verleden. Augustinus, Gregorius van Nyssa, Thomas van Aquino en Calvijn zijn het bestuderen waard, maar vooral ook om de Schrift te leren verstaan.”
Een paar weken geleden verscheen zijn boek over „lichamelijkheid” bij Gregorius van Nyssa. Daarin gaat prof. Boersma na hoe de vierde-eeuwse kerkvader dacht over onder meer man-vrouwverhoudingen, seksualiteit, armenzorg en slavernij. „Volgens Gregorius kreeg het lichaam pas echt waarde als het zich naar boven richtte, op God. Na de zondeval is het leven op aarde vol moeite en verdriet. Het materialisme houdt de mens tegen om als een duif naar boven te vliegen en samen met de engelen God te loven. Het afsterven van de oude mens begint op aarde en zal in de hemel worden voltooid.”
Gemeenschap
Terwijl prof. Boersma en de andere docenten van Regent College lesgeven en boeken schrijven, maakt de universiteit zich op voor de grootste verbouwing uit haar geschiedenis. Op een groot bord aan de University Boulevard worden de plannen ontvouwd: achter het huidige pand, opgeleverd in 1988, komt een gebouw met zes verdiepingen, inclusief ondergrondse parkeerplaatsen, een collegezaal, een auditorium en 68 studentenwoningen.
Gaat het zo goed met Regent College? Prof. Boersma: „De instroom van nieuwe studenten liep de afgelopen jaren wat terug, maar is gelukkig weer stabiel. De verbouwing is juist bedoeld om meer studenten te trekken en geld binnen te krijgen. Vancouver is een van de duurste steden ter wereld. Het zou mooi zijn als docenten en studenten samen een geloofsgemeenschap zouden vormen.”