De uitbarstingen van de bijna 3500 meter hoge Nyiragongo begonnen donderdag. De vulkaan ligt twintig kilometer ten noorden van Goma. In de avond bereikten de vele tientallen meters brede lavastromen het centrum van de stad van ongeveer 400.000 inwoners. In grote delen woeden branden. De kathedraal van de stad is verwoest. Voordat de lava de stad bereikte, werden zeker veertien dorpen volledig verwoest.

Hulporganisaties vrezen dat nog duizenden mensen in Goma opgesloten zitten. Zij kunnen door de lavastromen de stad niet uit. Hun enige vluchtweg zou over het Kivu-meer zijn, maar dat gebied geldt door rondtrekkende rebellen als zeer gevaarlijk.

Volgens een zegsman van de rebellenbeweging RCD, die het gebied rond Goma in handen heeft, zijn naar schatting 300.000 mensen naar Rwanda gevlucht. De meesten worden volgens een Rwandese regeringsfunctionaris opgevangen in een noodvoorziening ongeveer vijftig kilometer ten zuiden van Gisenyi. De autoriteiten in Kigali overwegen nog een tweede kamp in te richten en denken er ook over Gisenyi zelf te ontruimen. In deze stad zijn elke vijf minuten bevingen te voelen als gevolg van de activiteit van de vulkaan. Maar volgens een Congolese vulkanoloog is er geen direct gevaar voor een nieuwe reeks uitbarstingen van de Nyiragongo.

De VN treffen voorbereidingen voor de begeleiding en opvang van de vluchtelingen. Sommige waarnemers vrezen meer gevaar voor de streek als de lava het Kivu-meer instroomt en het water verzuurt. Verder wordt gevreesd voor de uitbraak van epidemieën, plunderingen en een tekort aan water. De hulpverlening zal problematisch zijn, doordat de lava ook het vliegveld van Goma heeft overstroomd. Ook de haven aan het Kivu-meer is onbruikbaar. Hulpgoederen zullen via Gisenyi moeten worden vervoerd, maar dat is in Rwanda en „met de transporten zijn aan de grens altijd weer problemen”, aldus een VN-medewerker.

De Nederlandse regering heeft een deskundige op het gebied van de noodhulp naar het gebied gestuurd. Deze zal deel uitmaken van een internationale missie van vijf personen die namens de VN-organisatie voor coördinatie bij rampen gaat inventariseren welke hulp er op korte termijn noodzakelijk is. In Goma is een basis van de VN-missie voor Congo. Het gaat om waarnemers en blauwhelmen die toezien op een staakt-het-vuren in het Afrikaanse land. De manschappen van de VN-missie hebben hun kampement bij Goma verlaten.

In 1977 kwam de Nyiragongo ook tot uitbarsting. In januari van dat jaar stierven binnen een halfuur bijna 2000 mensen door lavastromen. In maart vorig jaar verdreef een uitbarsting van de naburige vulkaan de Nyamuragira duizenden mensen tijdelijk uit hun dorp.