De bewindsman had als nieuwe leider van de eurogroep, de aanduiding voor het gezelschap van ministers van Financiën uit de zeventien landen met de eenheidsmunt, een eerste ontmoeting met de commissie Economische en Monetaire Zaken in het EP. Hij kon meteen vol aan de bak. Uiteraard leefden er veel vragen over de gang van zaken bij de reddingsoperatie voor Cyprus. Van diverse zijden klonk ook stevige kritiek. Een rustige start in zijn Europese functie is hem door de crisis rond de mini-economie in de Middellandse Zee niet gegund.

Dijsselbloem en zijn collega’s bereikten eind vorige week overeenstemming over een steunprogramma. Daarin is opgenomen een korting op uitstaande bankrekeningen van 6,75 procent voor de saldi tot 100.000 euro en van 9,9 procent voor de bedragen erboven. Dat element uit het pakket wekt de indruk dat er gemorreld wordt aan het depositogarantiestelsel, dat spaarders zekerheid verschaft dat hun tegoeden tot een ton onder alle omstandigheden veilig zijn.

In het EP beklemtoonde Dijsselbloem enkele malen dat de waarborg blijft bestaan. Hij erkende dat er op dit punt een „slordige communicatie” heeft plaatsgevonden. „Het had anders gemoeten.” Daarbij wees hij erop dat de beoogde aanpak „totaal iets anders” is dan een aantasting van de garantieregeling. „We praten bij Cyprus over een belastingmaatregel, de heffing is een rijkentaks.”

De Nederlandse minister voegde daaraan toe dat de eurogroep voorstander „was en is” van een eerlijkere verdeling van de lasten, met een forsere bijdrage van de grote spaarders. Na een overlegronde op maandagavond werd een verklaring uitgegeven waarin de eurogroep dan ook erop aandringt de tegoeden tot 100.000 geheel te ontzien. „Ik hoop ten zeerste dat er een evenwichtiger en rechtvaardiger pakket komt”, aldus Dijsselbloem.

Na de verwerping van het aanvankelijke plan door het parlement van Cyprus, ligt de bal bij die lidstaat om een gewijzigd voorstel te doen. De regering in Nicosia voelt echter weinig voor een hogere aanslag op omvangrijke vermogens. Zij vreest dat niet-ingezetenen, en dat zijn vooral rijke Russen, hun kapitaal terughalen.

Dijsselbloem ging donderdag niet in op de verschillende standpunten in de onderhandelingen van een week geleden. „Het was een gezamenlijke beslissing en ik neem de verantwoordelijkheid op me voor die heffing.” Europarlementariër Wortmann-Kool (CDA) prees hem voor die opstelling. Eickhout (GroenLinks) noemde het „onbegrijpelijk” dat hij als voorzitter en als sociaaldemocraat had ingestemd met een ingreep voor kleine spaarders.

De minister vindt trouwens niet dat het akkoord al in de prullenmand ligt. „Ik zie eerlijk gezegd niet veel alternatieven.Er is ruimte voor een billijkere verdeling, dat wel, maar zo’n heffing moet er komen.”

Bijvoorbeeld een lening van Rusland biedt geen soelaas. Dan stijgt namelijk de staatsschuld verder, tot een onhoudbaar niveau, en dat is nu juist de reden waarom Europa niet meer dan 10 miljard aan noodkredieten beschikbaar stelt. Een hogere belastingaanslag voor alle Cyprioten dan misschien? Ook die optie wijst Dijsselbloem af. Dat zou de lokale burgers geld kosten en het is de bedoeling niet hen te treffen, maar de grote spaarders die niet in Cyprus wonen. „Dat zijn geen spaarders, maar beleggers.”