In vijftig jaar bleef weinig hetzelfde in Beetgumermolen
BEETGUMERMOLEN – Het plaatsje wordt al veel langer bewoond, maar Beetgumermolen, bij Leeuwarden, is pas sinds 1963 officieel een dorp. Dit jaar bestaat Beetgumermolen daarom vijftig jaar. Inwoonster Klaske Atema (64) maakte al die jaren mee.
„Eigenlijk ben ik geboren in Bitgum, want Beetgumermolen bestond in 1948 nog niet”, vertelt Klaske Atema. „Maar toch heb ik altijd hier gewoond.”
De officiële dorpsstatus kreeg Beetgumermolen pas in 1963. Daarvoor was het een buurtschap van Beetgum. Beetgumermolen werd in vroegere teksten vaak aangeduid als ”bij de Beetgumer molen”. Dat veranderde op den duur naar ”in Beetgumermolen”, waarmee een aparte plaatsnaam ontstond. De korenmolen waaromheen het eerste begin van het dorp ontstond is overigens verdwenen.
Dat Beetgumermolen in 1963 een aparte dorpsstatus kreeg was volgens Atema, die al jarenlang actief is bij dorpsvereniging Pleatslik Belang, vooral een praktische kwestie. „We waren slechts een buurtschap, maar hier was alles. De school, de winkel, iedereen kwam hier. Dus op het laatst was het kind groter dan de moeder.”
Omdat er echter niet te veel dorpen in de gemeente mochten zijn, verloor Kleaster Anjum, ten westen van Berltsum, in 1963 de status van dorp toen Beetgumermolen dat werd. Kleaster Anjum is sinds dat jaar officieel een gehucht. In de afgelopen vijftig jaar zag Atema veel veranderen in Beetgumermolen, dat heden ten dage 900 inwoners telt. „ Toen ik een klein meisje was stond de hele J. H. van Aismawei, de straat dwars door het dorp, vol met winkels. Om de één of twee huizen was er wel eentje. We hadden wel drie bakkers, twee groenteboeren en twee garages. Maar ja, die konden niet meer blijven bestaan.”
Ook werkten de meeste mannen nog in het dorp of op de akkers er vlak omheen. Dat zorgde voor een sterke gemeenschapszin, want ze kwamen elkaar daardoor vaak tegen. „Maar een enkeling ging alle dagen naar Leeuwarden. Nu heeft iedereen een auto en kan dat veel gemakkelijker. En destijds gingen de meeste mensen ook nog elke zondag naar de kerk. We hadden een grote gereformeerde kerk hier. Het was een sterke gemeenschap.”
De meeste inwoners van Beetgumermolen werken nu in Leeuwarden of in andere plaatsen rond het dorpje. Klaske Atema heeft nooit overwogen ergens anders te gaan wonen. „Ik groeide hier op, trouwde en kon een mooi huis krijgen. Mijn wortels en contacten liggen hier. De meeste mensen in het dorp ken ik wel.”
Pleatslik Belang Beetgumermolen heeft verschillende activiteiten georganiseerd om de vijftigjarige dorpsstatus te vieren. Zo was er in januari een fototentoonstelling en gaven verschillende korpsen en zangverenigingen uit de omgeving zaterdag een gezamenlijk concert.
En in april voert de toneelvereniging van Hijum het stuk ”De Hogerhuiszaak” in Beetgumermolen op. Dat stuk is gebaseerd op een geruchtmakende rechtszaak uit 1896 waarbij drie broers uit Beetgum werden veroordeeld tot jarenlange gevangenisstraffen vanwege een roofoverval op een boer. Velen zagen de veroordeling als een vorm van klassenjustitie, omdat de broers arm waren en socialistische sympathieën hadden.
Volgens Atema zijn de activiteiten in het kader van het vijftigjarig bestaan van Beetgumermolen een voorbeeld van de levendigheid van het dorp. „Het wemelt hier van de verenigingen en clubs. Dat schept eenheid, want mensen komen elkaar er vaak tegen. Al is het ook voor die verenigingen steeds lastiger om vrijwilligers te vinden.”