De Iraakse bestuursraad is drie maanden geleden door de Amerikanen in het leven geroepen, maar de bevolking ziet haar vooral als een weinig effectief orgaan dat ernstig verdeeld is en niet in staat is het leven van de gemiddelde Irakees te verbeteren.

Hoewel de Amerikaanse bestuurder van Irak, Paul Bremer, zich vorige week nog positief uitliet over de raad, groeit ook onder de Amerikanen de onvrede. „We zijn zeer teleurgesteld over het langzame tempo van de raad”, verklaart een hooggeplaatste medewerker van het Amerikaanse bestuur in Irak die niet bij naam genoemd wil worden.

In het openbaar zegt Bremer dat de Verenigde Staten de bestuursraad serieus nemen en dat beide partijen elkaar ondanks onenigheden respecteren. Achter de schermen ergert Bremer zich volgens medewerkers groen en geel aan de terughoudendheid van de raad om urgente zaken af te handelen en gevolg te geven aan gemaakte beslissingen. Het meest verontrustende voorbeeld van de traagheid van de raad is volgens de Amerikanen het gebrek aan vorderingen in het schrijven van een nieuwe grondwet voor Irak.

De bestuursraad heeft volgens een nieuwe ontwerpresolutie die de VS hebben ingediend bij de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties tot 15 december de tijd om met een tijdschema te komen en een plan voor het opstellen van een nieuwe grondwet en het houden van democratische verkiezingen. De VS wilden vandaag de resolutie in stemming brengen.

Maar ook de Iraakse bevolking wacht op actie van de bestuursraad. Iedere vooruitgang in het democratiseringsproces brengt in de ogen van veel Irakezen een eind aan de ellende dichterbij: een eind aan de toenemende terreur, aan de criminaliteit, aan de militaire bezetting en aan de economische malaise.

De VS willen dat de raad een grondwet opstelt die de rechten van de verschillende Iraakse bevolkingsgroepen waarborgt en na meer dan dertig jaar tirannie door Saddam Hussein de basis legt voor een vrij en democratisch Irak. Tot nog toe is de raad er echter nog niet eens in geslaagd een constitutionele conventie samen te stellen. Een commissie die zes weken lang heeft onderzocht hoe de leden van de conventie het best kunnen worden gekozen, heeft twee weken geleden verslag gedaan van haar bevindingen bij de raad. Die heeft daar nog niets mee gedaan.

Verschillende raadsleden hadden aangekondigd dat er maandag over de constitutionele conventie gesproken zou worden. Maar achteraf bleek de zitting van maandag helemaal te zijn gewijd aan de aanslag van zondag op een hotel in Bagdad, waarbij een raadslid gewond raakte. De bestuursraad vergadert op maandag, dinsdag en woensdag.

Behalve dat de raad een grondwet moet opstellen, moet hij nog gevolg geven aan een aantal beslissingen dat met veel trompetgeschal werd afgekondigd, zoals de openbare diensten ’zuiveren’ van voormalige hooggeplaatste leden van Saddams Ba’ath-partij, tribunalen oprichten om vertegenwoordigers van het gevallen regime te berechten en regeringsfunctionarissen die door Saddam op politieke gronden op straat waren gezet, weer in dienst nemen.

Eén raadslid, Mahmud Othman, heeft zich concreet uitgelaten over een tijdschema. Volgens hem duurt het een halfjaar tot een jaar voordat de nieuwe grondwet geschreven is. „We zullen het uiteindelijk eens worden over de meest flexibele en transparante methode”, aldus Othman.