„De natuur in het Binnenveld blijft ook zonder hoger waterpeil in stand. In tijden van crisis is het toch onverantwoord om goede productiegrond af te stoten?” stelt voorzitter Gert van Laar van de afdeling Rhenen-Veenendaal van de agrarische belangenorganisatie LTO Noord. Samen met collegavoorzitter Reyer Achterstraat van de afdeling Ede heeft hij 76 handtekeningen verzameld van boeren in het gebied tegen de plannen. „Er is geen enkele boer in het Binnenveld die ook maar iets in het plan ziet.”

„We willen geen goede landbouwgrond meer afstaan”, zegt Achterberger Van Laar, zelf ook boer in het Binnenveld. Bovendien hebben de agrariërs volgens hem de laatste decennia al veel gedaan ten gunste van de natuur in het gebied. „Het is er alleen maar schoner op geworden. De riolen zijn aangesloten op het persriool en we voldoen aan Europese bemestingsnormen.”

Volgens een recent gepresenteerd conceptbeheerplan voor het Binnenveld van de Dienst Landelijk Gebied (DLG) van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie zal meer dan 200 hectare landbouwgrond worden vernat of een bestemming als nieuwe natuur krijgen.

Voor het ontwikkelen van veenmosrietlanden, kalkmoeras, trilvenen en blauwgrasland worden maatregelen aangekondigd als een peilverhoging van de Grift met 20 centimeter, het bouwen van twee stuwen en het uitbreiden van de bestaande natuurgebieden Bennekomse Meent, de Blauwe Hel en de Hel in het Binnenveld.

Afdeling Rhenen-Veenendaal van LTO Noord stelt dat de gevolgen van de plannen van de DLG voor de landbouw niet in verhouding staan tot het belang van de te beschermen gebieden, die samen 10,8 hectare beslaan. Van Laar: „In de Bennekomse Meent is 5,8 hectare blauwgrasland. Er zijn andere gebieden in Nederland die vele malen groter zijn. Het Vlijmens Ven met 38,8 hectare en de Weerribben in Overijssel met 18 hectare bijvoorbeeld. Waarom moet dan een belangrijk deel van de landelijk gewenste uitbreiding van blauwgrasland juist in de Bennekomse Meent worden gerealiseerd?”

Lekkage

Ook de Ondernemersvereniging Achterberg, die 65 leden telt, verzet zich. „Onze economische belangen worden ondermijnd. Daarnaast staat ook het algemeen belang van Achterberg en omgeving op het spel. Bij verhoging van het waterpeil zullen veel ondernemers en particulieren in het gebied last krijgen van lekkage in de kelders.

Op dit moment gaan economische activiteiten en natuur goed samen. De afgelopen veertig jaar heeft de economische bedrijvigheid rondom de Blauwe Hel voor zover wij weten geen schade aan natuur en milieu veroorzaakt. De plannen betekenen economische schade voor de bedrijven in en rond het gebied. In de toekomst wordt verantwoorde exploitatie onmogelijk.”

De gemeenten Veenendaal en Rhenen wijzen de plannen eveneens af. Wethouder Hollander van Veenendaal: „Wij zijn tegen een waterpeilverhoging van de Grift. De uitgevoerd onderzoeken gaan onvoldoende in op de gevolgen voor het stedelijk gebied, zowel voor bedrijventerreinen als voor woongebieden.” Hollander doelt onder meer op de nieuwbouwwijk Veenendaal-Oost, die grenst aan het Binnenveld.

Als voor het bedrijventerrein Nijverkamp –vlak tegen het natuurgebied aan– zwaardere eisen worden gesteld voor vestiging en bestaande activiteiten, zullen bedrijven mogelijk uitwijken naar elders. Dat heeft gevolgen voor de werkgelegenheid.

„Voor de economische ontwikkeling een onaanvaardbare situatie”, aldus de gemeente Veenendaal in een reactie. Nijverkamp is met circa 275 bedrijven het grootste bedrijventerrein van Veenendaal. De Bedrijvenkring Veenendaal en de coöperatieve vereniging Het Ambacht/Nijverkamp hebben eveneens hun zorgen geuit.

De gemeente Rhenen stelt dat nog onvoldoende helder is wat de totale uitwerking van het beheerplan is. Datzelfde oordeel velt het waterschap Vallei en Veluwe. Dat pleit voor „een integraal plan waarin alle relevante functies en belangen zijn afgewogen.” Dat ligt er nu nog niet, volgens het schap. „Bovendien is nog niet duidelijk wat de consequenties zijn voor de waterhuishouding.”

Binnenveld uniek natuurgebied

RHENEN – Kenmerkend voor het Binnenveld is volgens de Dienst Landelijk Gebied (DLG) de venige bodem. Het natuurgebied ligt in een dal. Het regenwater dat op de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe valt, komt er als kwelwater aan de oppervlakte. Dat heeft in het verleden veenvorming op gang gebracht. Onder invloed van kwel zijn blauwgraslanden en trilvenen ontstaan.

De Bennekomse Meent, deel van het Binnenveld, bestaat voor ruim 8 hectare uit goed ontwikkeld blauwgrasland. Er komen plantensoorten als klokjesgentiaan en vleeskleurige orchis voor. De Blauwe Hel, de andere ”Parel van het Binnenveld”, is een van de weinige gebieden in Nederland met trilveen. Volgens de DLG een ideale plek voor de rietorchis en het moeraskartelblad.

Vroeger kwam ook kalkmoeras voor in het Binnenveld. Dat verdween vooral door ontwatering en een afname van de kweldruk. Ook verschillende plantensoorten zijn verdwenen. DLG wil de blauwgraslanden en trilvenen in stand houden en verder ontwikkelen en de ontwikkeling van kalkmoeras opnieuw mogelijk maken door het waterpeil van het riviertje de Grift te verhogen.