De vrijheid die scholen krijgen doordat het aantal verplichte vakken wordt teruggebracht, leidt er onder meer toe dat zij het vak godsdienst als examenvak kunnen gaan aanbieden.

Van centrale toetsing van het vak godsdienst zal geen sprake zijn, zei staatssecretaris Adelmund vrijdag in een toelichting op haar plannen. Scholen van verschillende signatuur zullen immers een totaal verschillende invulling aan het vak blijven geven. De bewindsvrouw gaf aan dat haar plannen in die zin nog verder uitgewerkt moeten worden. Maar de hoofdlijn zal zijn dat de scholen zelf zorgdragen voor het examen, waarna de Onderwijsinspectie bekijkt of het niveau van de vraagstelling voldoende is.

De verlichting van het zogenaamde studiehuis moet vanaf 2005 worden ingevoerd. De technische vakken en biologie en economie worden dan niet meer op verschillende niveaus gegeven. Havisten kunnen afzien van Frans en Duits, vwo’ers moeten een van deze twee vakken kiezen. Volgens Adelmund is het vakkenpakket van het studiehuis een aantal jaren geleden volgepropt met alle wenselijkheden, in een poging de aansluiting op het hoger onderwijs te verbeteren. Doordat het aantal vakken verminderd wordt, hoeven de leerlingen vanaf 2005 minder op hun tenen te lopen.

Voor havo-leerlingen vervalt geschiedenis/maatschappijleer of algemene natuurwetenschappen. Vwo-scholen kunnen deze stof in andere vakken integreren. Samen met een aantal andere kleine vakken, bijvoorbeeld godsdienst of literatuur, vormen ze vervolgens een combinatiecijfer op de eindlijst van de scholier.

De onderwijsorganisaties staan achter de plannen van Adelmund, al wijzen zij wel op de noodzaak van investeringen, onder andere voor personeel. Ook de HBO-raad en universiteitenvereniging VSNU zijn akkoord. Zij treuren niet om het verdwijnen van de indertijd gewenste deeltalen Frans en Duits. Engels heeft deze talen de afgelopen jaren immers grotendeels verdrongen uit het hoger onderwijs.