De Franse krant Le Monde maakte afgelopen weekeinde uitgebreid gewag van de gedemoraliseerde Socialistische Partij van president François Hollande. De belangrijkste Franse krant heeft er nooit een geheim van gemaakt dat haar sympathie bij links ligt. Maar nu spaarde zij de partij bepaald niet.

Er werd groot uitgepakt met de twijfel die de socialistische gelederen al maanden in zijn greep houdt als ze zien hoe hun president opereert. De Franse president ontbeert gezag en heeft volgens zijn medestanders geen antwoord op de oplopende crisis. Dat weerspiegelt zich uiteraard in de zeer lage waardering van zijn optreden in de peilingen. Van de Fransen denkt 55 procent dat de regering niet weet met welke politiek zij 
de crisis te lijf moet gaan.

Hollande maakte in zijn verkiezingscampagne een sobere en beheerste indruk. Hij was een typische partijapparatsjik zonder enige verantwoordelijkheid of ervaring op nationaal niveau. Hij zou het netter en eerlijker gaan doen dan zijn voorganger Sarkozy, wiens voornaamste euvel was dat hij zich had doen kennen als een vriend van de rijken.

Nu de problemen zich opstapelen en hij bij zijn eigen ministers weinig vertrouwen geniet, onthulde het satirische weekblad Le Canard Enchainé in het laatste nummer dat zijn getrouwen in het presidentieel paleis hem afschilderen als een goedzak (”Pépère”).

Wanhoop

Hollande blijft er naar verluidt, zoals steeds wanneer hij het mikpunt van kritiek is, stoïcijns onder. Het recept dat hij als socialist tevoorschijn haalde om de economische crisis te lijf te gaan was als vanouds: grotere beslaglegging van de staat op wat de Fransen gezamenlijk verdienen, en dat dan weer herverdelen.

Traditiegetrouw is de druk van de staat in Frankrijk op het nationaal inkomen in vergelijking met omliggende landen altijd al hoog, maar nu consumeert de staat bijna 55 procent van het bruto nationaal product (ter vergelijking: in Nederland is dat ruim 46 procent).

Terwijl de staat naar het oordeel van de meeste economen juist zou moeten afslanken om de economische bedrijvigheid te stimuleren, zijn de belastingen voor particulieren en bedrijven juist flink omhooggegaan om het door Brussel geëiste grote overheids­tekort, ruim boven de 3 procent, te beteugelen. Ondertussen regent het ontslagen en blijft het overheidstekort oplopen, zodat nieuwe ingrepen onvermijdelijk blijken, hetgeen sommige ministers uit de ploeg van Hollande tot wanhoop lijkt te brengen.

De stemming onder het publiek is navenant depressief, maar de president blijft zeer doelbewust optimisme uitstralen. Hij zegt er vast van overtuigd te zijn dat hij met de herstelinstrumenten van zijn beleid op de goede weg is. „Maak de Fransen niet ongerust”, zou hij daarom tot een van zijn ministers geroepen hebben die met harde uitspraken voor veel verwarring had gezorgd. Over ruim een jaar zouden de Fransen uit het dal zijn, vroeg genoeg om de gemeenteraadsverkiezingen met vertrouwen tegemoet te zien, zo is het officiële streefdoel van de socialistische partij PS.

De Fransen geloven er echter niet in en zijn socialistische achterban evenmin. Vergeleken met de drie vorige Franse presidenten (Mitterrand, Chirac en Sarkozy) staat Hollande het laagst in de peilingen. Hollande had gehoopt dat hij binnen Europa steun zou krijgen voor een groeipact, maar dat is volstrekt onvoldoende gebeurd. Er is veel te weinig geld voor. Bij de onderhandelingen over de Europese begroting heeft de president niet gekregen wat hij hoopte.

En er zijn nog meer tegenvallers. Het grote Franse aandeel in de landbouwsubsidies gaat voor het eerst omlaag. Er moet dus op alle fronten zwaar bezuinigd worden en dat gaat radicaal tegen de wens van links in om met extra geld de groei aan te zwengelen.

Sarkozy

Een alternatief lijkt niet voorhanden, of het moet extreem rechts zijn. De rechtse regeringspartij UMP is zwaar gehavend uit de mislukte voorzittersverkiezingen gekomen, waarbij de gematigde centrumpoliticus François Fillon en zijn veel rechtsere tegenstander Jean-François Copé elkaar het leiderschap van de partij betwisten.

Op de achtergrond kijkt oud-president Nicolas Sarkozy toe. Tegenover vrienden heeft hij te verstaan gegeven dat hij opnieuw in de politiek zou willen stappen. De lamentabele situatie waarin Frankrijk zich momenteel bevindt, zou hij niet langer kunnen aanzien. Wat Hollande niet heeft, heeft de hyperactieve Sarkozy in ieder geval wel: daadkracht. Het zou overigens niet de eerste keer zijn in de Franse geschiedenis wanneer een buitenstaander als redder in de nood zou worden binnengehaald.

De auteur is publicist.