Erg blij is het echtpaar Weller met het nieuwe vogel­kijkscherm dat vorig jaar oktober is geplaatst bij de Reeuwijkse Plassen. Dat scherm is –met advies van de Wellers– toegankelijk gemaakt voor mensen met een beperking.

Op een koude vrijdagmiddag gaan ze er een kijkje nemen. Hun nieuwe bus parkeren ze noodgedwongen 200 meter verderop aan de Bosmankade. „Het zou mooi zijn als er bij het scherm ook een verharde parkeerplaats komt.”

Paden of parkeerplaatsen met een zachte ondergrond zijn niet toegankelijk voor de elektrische rolstoelen van Gary en Carla. Daarmee kunnen zij veel plaatsen om vogels te spotten niet bereiken.

„De oplossing is heel simpel”, zegt Carla. „Geef ons een verhard pad naar een observatieplaats en zorg ervoor dat de gaten in het kijkscherm niet te hoog zitten. Als terreinbeheerders daarvoor zorgen, kunnen ook wij fijn vogels kijken.” Het echtpaar demonstreert bij het kijkscherm bij de plas Vettenbroek hoe het ook kan. Op de fundering van het voormalige gemaal Bosmankade hebben Landschapsbeheer Zuid-Holland en de gemeente Bodegraven-Reeu­wijk een houten platform laten aanleggen. Daarop staat een ijzeren scherm met gaten op verschillende hoogten. Via een dam met daarop hardhouten planken rijden de Wellers hun elektrische rolstoelen naar het scherm.

Onmiddellijk pakken ze hun verrekijkers en speuren ze de plas af. Gary ziet direct een aantal vogelsoorten: „Smienten, kuifeenden en brilduikers. Vorige week zagen we hier ook nonnetjes en een dodaars.” De aaneengesloten plassen Vettenbroek en Broekvelden –in de volksmond samen de Surfplas genoemd– staan bekend om de vele overwinterende eendensoorten die er te zien zijn. „Pijlstaart, krooneend, krakeend, wintertaling”, somt Gary verder op. „Ik heb hier zelfs lepelaars gezien.” De site waarneming.nl meldt dat er ook exoten zoals de rosse stekelstaart te zien zijn op de Surfplas.

„Ieuw, ieuw.” In de lucht klinkt plotseling het fluitende geluid van honderden smienten. De Wellers kijken er niet meer van op, de smient komt al jaren met duizenden te­gelijk overwinteren op de Surfplas. De landing van de vogels is spectaculair. Van vrij grote hoogte laten ze zich als het ware vallen en plonzen ze tussen hun soortgenoten. Gary en Carla Weller genieten van het spektakel.

Regelmatig rijden de twee met hun rolstoel de hele plas rond. Aan de overkant van de Surfplas zijn in de weilanden foeragerende smienten te zien. De twee andere kijkhutten rond de plas zijn niet toegankelijk voor de Wellers. „Pas waren we bij de Oostvaarders­plassen. Daar zijn veel plaatsen om wild en vogels te spotten, maar slechts een enkele was voor ons bereikbaar. Ontzettend jammer.”

Dit is het tweede deel in een serie over kijkpunten in de natuur. 
De volgende aflevering verschijnt op 27 maart in Terdege.


De ogen geopend

„Op pad gaan met Gary en Carla Weller heeft ons de ogen geopend”, zegt Mirjam Eikelenboom van Landschapsbeheer Zuid-Holland. „Met heel simpele ingrepen kun je het landschap veel toegankelijker maken voor mensen met een beperking.”

Eikelenboom is na de aanleg van het speciale vogelkijkscherm bij de Reeuwijkse Plassen „heel enthousiast” geworden om voorzieningen te treffen die voor iedereen bruikbaar zijn. „Het landschap is voor en van iedereen. Dus niet alleen voor mensen die goed ter been zijn, ook voor mensen in een rolstoel.”

Landschapsbeheer Zuid-Holland heeft de Wellers enkele weken geleden uitgenodigd om te brainstormen over wat er nog meer te realiseren is om het landschap toegankelijker te maken voor mensen met een beperking. „Een van de ideeën was om een verhard pad aan te leggen door het boerenlandschap, bijvoorbeeld vanuit een boerderij. Een projectvoorstel is in de maak.”

De meeste ingrepen zijn niet ingrijpend, zegt Eikelenboom. „Een veerooster vormt voor veel rolstoelgebruikers een barrière. Een klaphek ernaast maken, is niet zo moeilijk en kost niet veel geld. Het is vaak heel simpel om dergelijke barrières op te heffen of bij nieuwe voorzieningen te voorkomen dat deze ontstaan.”

Bewustwording is de belangrijkste stap, denkt Eikelenboom. „Als terreinbeheerders zich bewust zijn van het probleem, is de helft al gewonnen. Als zij een picknickbank in het gras plaatsen, laat ze dan even denken aan de rolstoelgebruikers. Leg een tegelpaadje aan en zorg ervoor dat een rolstoelgebruiker kan aanschuiven. Dan kunnen mensen met een beperking er ook van genieten.”

Rondje Surfplas

De Surfplas is een ideale plek om even de drukte van alledag achter zich te laten en de nodige beweging te krijgen. Mensen die bijvoorbeeld de file zat zijn, nemen op de A12 de afslag Reeuwijk, zetten de auto 500 meter verder­op op de parkeerplaats bij het Reeuwijkse Hout en wandelen in anderhalf uur de 7 kilometer lange tocht om de plas. Het grootste deel van de paden is geasfalteerd of halfverhard en voor rolstoelgebruikers prima te berijden, een kleiner stuk is wat moeilijker begaanbaar, vooral als het geregend heeft.