Het waren overwegend jongeren die zich verzamelden bij een winkelcentrum en daar het verkeer tegenhielden, meldden ooggetuigen. De betogers eisten politieke en economische hervormingen en de vrijlating van politieke gevangenen. De politie dreef hen met traangas uiteen. Ooggetuigen zeiden dat sommige demonstranten religieuze uitlatingen deden als ”Allah is groot”, maar dat er geen leuzen tegen de regering werden geroepen.

Tot de betoging was opgeroepen door een Saudische oppositieorganisatie in Londen, MIRA. Eerdere vergelijkbare oproepen bleven zonder gevolg. Minister van Binnenlandse Zaken prins Nayef deed de oproepen van MIRA maandag nog af als „zinloos geblaf.”

Volgens een woordvoerder van MIRA zijn zo’n 300 betogers opgepakt. Hij zei dat te hebben gehoord van een gearresteerde vrouw die vanuit een politiebus naar de organisatie in Londen belde. De politie was niet voor commentaar bereikbaar.

Het Saudische persbureau meldde gisteravond dat „een aantal personen” was samengeschoold en dat er verkeersopstoppingen ontstonden toen „nieuwsgierige” omstanders bleven staan kijken. De politie greep in en zorgde ervoor dat het verkeer weer op gang kon komen, zo werd gezegd.

De Saudische analist Abdel Rahman al-Lahem zei voor de televisiezender Al-Jazeera dat MIRA met de oproepen tot protest haar aanwezigheid binnen Saudi-Arabië wil bewijzen. Hij zei dat actievoerders voor hervormingen geen wet en orde kunnen afdwingen met illegale protesten.

Directeur Saad al-Fagih van MIRA (Beweging voor Islamitische Hervormingen in Arabië) zei vanuit Londen dat de demonstranten hadden geroepen om vrijlating van mensen die zijn opgepakt omdat zij voor hervormingen hebben geijverd. Hij zei dat het ging om een volkomen vreedzame sitdown-actie, maar dat de Saudische politie zo hardhandig was opgetreden dat er chaos ontstond. Volgens hem waren er nog steeds confrontaties aan de gang tussen de politie en demonstranten.

Saudi-Arabië ligt sinds de aanslagen van 11 september onder vuur omdat het ontbreken van politieke vrijheden mensen tot terrorisme zou drijven. Vooral vanuit de VS is aangedrongen op hervormingen. Lange tijd ging het koningshuis hier niet op in. Pas na de zelfmoordaanslagen van 12 mei in Riyad, die aan 35 mensen het leven kostte, werd er ingegrepen. Daarna zijn grote groepen islamitische militanten opgepakt en zijn hervormingen van het radicaal islamitische onderwijssysteem begonnen.

Maandag maakte Saudi-Arabië bekend dat er voor het eerst in de geschiedenis van het koninkrijk verkiezingen worden gehouden. In veertien gemeenten mag de bevolking de helft van de leden van de gemeenteraad kiezen. Sinds de stichting van het Saudische koninkrijk in 1932 heeft de bevolking zich nooit mogen uitspreken.

In 1990 reed een groep Saudische vrouwen met auto’s door Riyad om te protesteren tegen een wet die het autorijden door vrouwen verbiedt. Ongeveer vijftig vrouwen werden aangehouden. Zij raakten voor twee jaar hun banen en paspoorten kwijt.

Vorige maand tekenden ongeveer 300 mannen en vrouwen een petitie, de derde dit jaar, waarin er bij de Saudische machthebbers op wordt aangedrongen haast te maken met beloofde hervormingen om de invloed van de extremistische islam in te dammen.