Zuid-Afrikaans fruit ging Israëlische groente voor
DEN HAAG – Het plakken van speciale labels op producten uit Israëlische nederzettingen doet denken aan de boycot van Outspansinaasappels uit Zuid-Afrika, halverwege de jaren zeventig van de vorige eeuw.
De organisatie Boycot Outspan Aktie (BOA) keerde zich destijds uit protest tegen de apartheid in Zuid-Afrika tegen de verkoop van Outspansinaasappels uit dat land. BOA wilde „bij een zo breed mogelijk publiek daadwerkelijke solidariteit wekken met de onderdrukte meerderheid van de Zuid-Afrikaanse bevolking.”
De organisatie liet advertenties opstellen en plakte affiches aan met de slogan ”Outspan bloedsinaasappels. Pers geen Zuidafrikaan uit”. De campagne sloeg aan en BOA slaagde er in het populaire merk in minder dan tien jaar tijd uit de winkelschappen te krijgen.
Het in 1977 opgerichte Centrum voor Lektuur, Informatie en Communicatie, een in Groningen gevestigde vrijgemaakt gereformeerde wereldwinkel, keerde zich destijds tegen de BOA-actie. De Outspansinaasappels lagen daar juist pontificaal in de winkel.
Eveneens in de jaren zeventig voerde het Angola Comité actie tegen koffie uit Angola, waar de Portugese kolonisatoren streden met de lokale bevolking. Een stortvloed van verklaringen van politieke partijen, vakbonden, kerken en andere organisaties ondersteunden de boycot. Supermarktketen Albert Heijn zag zich genoodzaakt de koffie uit de schappen te halen. De Nederlandse koffiebranders importeerden vrijwel geen koffie meer uit Angola tot de opheffing van de boycot in 1974.
Premier Rutte en minister Timmermans (Buitenlandse Zaken) haastten zich vrijdag te benadrukken dat van een (verkapt) boycot van producten –voornamelijk groenten en fruit– uit Israëlische nederzettingen op de Golanhoogte, de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem geen sprake is. „Van de meeste producten in de schappen is duidelijk waar ze vandaan komen. Aan de maatregel zijn ook geen sancties jegens Israël verbonden”, aldus Rutte.
Het kabinet gaat volgens hem komende week bezien hoe het uitvoering geeft aan een eerder genomen EU-besluit dat producten die niet uit Israël komen, ook niet als zodanig mogen worden verkocht. „Als betrouwbare bondgenoot moeten we Europese afspraken omzetten in nationale maatregelen.”
Rutte begrijpt niet dat Israël een dergelijke actie van Nederland –dat bekendstaat als vriend van Israël– niet had verwacht. „Israël weet dat het EU-besluit er lag. Andere landen hebben het al uitgevoerd.”
Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) vindt de plannen „symboolpolitiek” en zegt dat Israël „niet anders mag worden behandeld dan andere landen.”
Een Ander Joods Geluid is juist blij. „Nederland loopt hiermee voorop in EU-verband.”
