De politie in Groningen en Bats kregen van Job Cohen harde kritiek te verwerken. Eigenlijk ging zo’n beetje alles fout wat fout kon gaan. Er was geen goed plan van aanpak, er werd slecht gecommuniceerd en er werden tal van verkeerde keuzes gemaakt. En zo ontaardde een op het eerste gezicht onschuldige uitnodiging op Facebook voor een verjaardagsfeestje in een chaos van geweld en vernielingen.

Volgens de commissie was er geen doordachte strategie voor het geval het zwartste scenario werkelijkheid zou worden. „Het beeld was vooral dat het wel mee zou vallen.” Honderden jongeren uit vooral het noorden van het land kwamen op de uitnodiging af. De meesten deden dat uit nieuwsgierigheid. De commissie heeft geen enkele aanwijzing dat vooral veel jongeren kwamen om rellen te trappen.

Toch ging het helemaal mis, vooral toen de mobiele eenheid ’s avonds bij de groepen jongeren aankwam die zich al steeds baldadiger en uitdagender gedroegen. De menigte had op dat moment een „geschikte tegenstander” gevonden, waardoor de situatie razendsnel escaleerde. De organisatie van de politie was gebrekkig. Eenheden hadden geen contact met elkaar of met het actiecentrum. Er waren wel veel leidinggevenden, maar slechts weinig sturing. Gewone politieagenten en de eerste ME’ers voelden zich in de steek gelaten.

Burgemeester Bats (VVD) en korpschef Oscar Dros zeiden zich volledig te kunnen vinden in het rapport. Bats herkende zich in het beeld dat de politie en de gemeente hebben geworsteld met de situatie en met de keuzes die ze moesten maken. Politie en gemeente gaven zelfs tegenstrijdige adviezen.

De gemeenteraad in Haren praat dinsdag over de conclusies. Daarin komt ook de rol van Bats aan de orde. „Ik ben niet alleen verantwoordelijk, ik voel me ook verantwoordelijk”, zei hij. Bats beseft dat het vertrouwen en het veiligheidsgevoel van de inwoners van Haren stevige schade hebben opgelopen. De twee grootste partijen, de PvdA en de VVD, vinden het nog te vroeg om te praten over het vervangen van Bats. Het wegsturen van kopstukken vindt de PvdA „niet meer dan symboolpolitiek”.

Tijdens een bewonersbijeenkomst vrijdagavond, waar ongeveer 150 mensen uit Haren aanwezig waren, kreeg Bats steunbetuigingen van de aanwezigen. De bewoners stelden kritische vragen, maar slechts een enkeling stelde de positie van de burgemeester ter discussie.„Deze avond doet me goed”, zei Bats na afloop. Hij bood bij de bijeenkomst nogmaals zijn excuses aan. Ook erkende hij dat hij dat eerder had moeten doen. „Dit is te laat, dat realiseer ik me.” Ook politiechef Oscar Dros gaf fouten toe. „Uit ons eigen onderzoek bleek dat de inzet van ME leidde tot een escalatie van geweld. Dat was voor ons een verrassing”, bekende hij.