Invloed Qatar bruikbaar voor VS
APELDOORN — John Kerry heeft woensdag zijn eerste grote reis als Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken afgesloten in Qatar. Met een kleine 2 miljoen inwoners is het staatje het kleinste van de door Kerry bezochte landen. Qatar heeft echter meer invloed in het Midden-Oosten dan menigeen denkt.
De leider van het land, sjeik Hamad bin Jassim al-Thani, staat voor een pragmatische buitenlandse politiek. Hierin maakt hij geen onderscheid tussen steun aan seculiere en radicaalislamitische regimes. De vergroting van de invloed van het oliestaatje staat voorop.
Deze strategie werd de afgelopen twee jaar geregeld zichtbaar in het Midden-Oosten. Zo nam Qatar deel aan de NAVO-operatie in Libië in 2011. Ook leende de sjeik 380 miljoen euro aan Egypte om de economie weer op gang te brengen, en bemiddelde het land in de Libanese burgeroorlog van 2008. Critici zeggen dat Qatar ook geld doneert aan al-Qaida.
De Verenigde Staten hebben dus veel belang bij goede relaties met Qatar. Kerry zal met het oliestaatje onder meer spreken over de situatie in Syrië. De sjeik had vroeger goede banden met de Syrische president Assad.
Sinds de gewelddadige reactie van Assad op de opstanden in zijn land zijn deze contacten afgenomen. Qatar bemiddelde zelfs tussen de verschillende rebellengroepen in het land. Dit resulteerde in een vereniging van de oppositie in Syrië. De invloed die Qatar heeft op de Syrische oppositie kan wellicht zorgen voor een oplossing in het conflict.
Ook het conflict tussen Israël en Palestina staat op de agenda. Dat Kerry juist met Qatar deze problematiek bespreekt, is niet opmerkelijk. De sjeik bracht in oktober 2012 een bezoek aan de Gazastrook en investeerde daar 300 miljoen dollar (230 miljoen euro) in infrastructuur.
Via Qatar hopen de VS de vredesbesprekingen in het conflict nieuw leven in blazen. Het land is hiervoor geschikt omdat het enerzijds invloed heeft op Hamas en anderzijds nauwe banden onderhoudt met de Verenigde Staten.
Een laatste zaak die John Kerry bespreekt, is het militaire belang van de Verenigde Staten in Qatar. Ten westen van de hoofdstad Doha ligt de grote vliegbasis Al Udeid. Van hieruit coördin
eren de Verenigde Staten luchtaanvallen in Irak en Afghanistan.
De positie van Qatar is paradoxaal. Aan de ene kant heeft het land veel invloed die de VS nodig hebben. Aan de andere kant zou de sjeik terreurorganisatie al-Qaida steunen. Dit maakt het gesprek van Kerry in Qatar niet eenvoudig.
