Als laatste burgemeester van Nieuw-Lekkerland –de gemeente ging na een fusie per 1 januari op in Molenwaard–bracht Rinus Houtman (70) die opstelling vijf jaar lang in praktijk. Dat werd zo gewaardeerd dat hij benoemd werd tot ereburger van het Lekdorp.

„Een echte burgervader die midden in de samenleving staat”, dat was de motivatie om Houtman bij zijn vertrek die eretitel te verlenen. „In de samenleving staan. Dat heb ik geprobeerd. Samen met mijn vrouw. We genoten van alle contacten, hebben lief en leed gedeeld met de inwoners. Waren er bij jubilea, maar ook bij verdrietige momenten. Ik was hier nét toen iemand door een ernstig ongeval in de bouw om het leven kwam. Later verdronk er een kind. Dan ging ik naar die mensen toe. Al wist ik soms niet wat ik moest zeggen. Het belangrijkste is dat je er dan bent.”

De SGP’er, van origine biochemicus, raakte verknocht aan ‘zijn’ Nieuw-Lekkerland. „Ik voel me nog steeds betrokken”, geeft hij toe. „Het is deze week al de derde keer dat ik hier ben. Natuurlijk wil ik mijn opvolger niet voor de voeten lopen, maar bijzondere gebeurtenissen, kooruitvoeringen, openingen: mijn vrouw en ik gaan er met plezier naartoe. En als we in de buurt zijn, halen we hier meteen onze boodschappen.”

Betrokkenheid toont Houtman ook tijdens zijn rondleiding door het Carillon. Het voormalige gemeentehuis biedt nu onderdak aan de brede school, de bibliotheek, kinderopvang, peuterspeelzaal en tal van zorgvoorzieningen. Het fungeert bovendien als ‘landingsplaats’ waar ambtenaren en bestuurders tijdelijk bivakkeren voor overleg met inwoners. „De opening van het Carillon was een van mijn hoogtepunten hier. Het ziet er prachtig uit en staat op een centrale plek in het dorp. Zo is het mogelijk onze eigen dorpsgemeenschap in stand te houden.”

„Onze dorpsgemeenschap”, zegt hij. Houtman bleef in Gouda wonen, maar is in z’n hart Lekkerlander geworden. Een lange carrière voerde hem langs tal van onderwijsbanen en bestuurlijke functies. Zo was hij directeur van pabo De Driestar in Gouda, trekker van het Leerpark in Dordrecht, raadslid in Leiden en Statenlid en gedeputeerde in Zuid-Holland.

In december 2007 werd hij aangesteld als waarnemend burgemeester van Nieuw-Lekkerland. „Commissaris van de Koningin Franssen vroeg of ik zin had om wat te doen als waarnemer. Ik dacht dat het een jaar of twee zou duren en stemde toe.”

Zo debuteerde hij op 65-jarige leeftijd als burgemeester in een gemeente die bestuurlijk een roerige periode achter de rug had. Met als belangrijke opdracht de herindeling tot een goed einde te brengen. „Een uitdagende en boeiende klus. Maar: het klikte. Ik voelde me snel thuis, werd deel van de gemeenschap. Ruim de helft van de raad had een confessionele achtergrond: vooral SGP en ChristenUnie. Daarnaast is er in de streek ook een stevige PvdA-achterban. Dat komt door de scheepsbouw. Daardoor kwamen in het verleden veel arbeiders deze kant op. SGP en PvdA hebben hier leren samenwerken zonder zaken op de spits te drijven.”

Volgens Houtman was herindeling onvermijdelijk. „Het is een grote stap, maar gemeenten van 10.000 inwoners zijn te kwetsbaar. Herindeling is op zich niet erg, zolang de inwoners maar een plek in de buurt hebben waar ze naartoe kunnen om de gemeente te spreken, zoals hier in het Carillon.”

Bij het afscheid een hartenkreet: „Nieuw-Lekkerland moet een vitale gemeenschap blijven. Molenwaard is een administratief gegeven. Maar laat dorpen hun eigen identiteit houden, door samen dingen te doen. Dat hebben de mensen hier goed voor elkaar. Met elkaar zorgen ze voor een prachtige speeltuin, een zwembad, een dierenweitje en nog veel meer dingen. Dat zorgt voor de vitaliteit van een gemeenschap.”

Dit is het tweede deel in een serie interviews met bestuurders die betrokken waren bij een fusie.