Ook dit keer lijkt de SVP te gaan winnen. Volgens een opiniepeiling tien dagen voor de stembusgang gaat een op de vier mensen op deze partij stemmen. Dat is dus nog meer dan vorige keer. Maar spannend blijft het, want volgens hetzelfde onderzoek klimt ook de SPS licht, tot iets boven de 23 procent.

De populistische SVP passeerde in 1999 de sociaal–democraten, de christen–democratische CVP en de liberale FDP. De internationale gemeenschap was bezorgd. SVP–voorman Christoph Blocher, een schatrijk industrieel, werd over één kam geschoren met de Oostenrijker Jörg Haider en de Fransman Jean–Marie Le Pen.

Zwitserland, een federale republiek, kent al ruim veertig jaar een afspiegelingskabinet, waar links, midden en rechts gezamenlijk de federale regering vormen. Het Alpenland staat bekend om zijn neutraliteit en onafhankelijkheid. Zwitserland wist buiten de twee wereldoorlogen te blijven. De banden met de buurlanden zijn de afgelopen jaren versterkt, onder meer door ’s lands rol in internationale organisaties. Pas in 2002 overigens werd Zwitserland lid van de Verenigde Naties, als 190e land. Christoph Blocher was er zwaar op tegen. Desondanks laat Zwitserland zich nog steeds voorstaan op een neutrale positie en dat verklaart deels ook de winst voor de SVP, die tegen ’asielmisbruik’ en ’te veel vreemdelingen’ is.

Zwitserland is niet aangesloten bij de Europese Unie, ondanks dat het er middenin ligt. Het volk was er, in een referendum twee jaar geleden, allerminst voor te porren. Het land is momenteel niet betrokken bij internationale disputen. Intern liep het de afgelopen jaren minder. In 2001 ging het drie keer flink mis: een man schoot in het kantonsparlement Zug veertien politici dood; luchtvaartmaatschappij Swissair ging failliet en er brak brand uit in de Gotthardtunnel. Eén op de vier Zwitsers raakte depressief van alle ellende, zo bleek uit een onderzoek eind 2001. (Dat waren er een jaar eerder nog maar één op de zestien.) Medio vorig jaar botsten ook nog eens twee vliegtuigen op elkaar boven het Duitse Bodenmeer, waar een Zwitserse luchtverkeersleiding de verantwoording had.

Maar ook politiek heeft Zwitserland een onstuimige tijd achter de rug, begonnen bij de enorme verkiezingswinst van de SVP in 1999. De grote rechtsnationale Zwiterse Volkspartij wil dat het land „eeuwig neutraal" blijft. Geen aansluiting bij de EU en zo min mogelijk buitenlanders, dat is het beleid. De vele tegenstanders spreken van ordinair racisme en anti–semitisme. Israël reageerde vier jaar geleden bezorgd op de winst voor de SVP; de rechtse Jörg Haider in buurland Oostenrijk was verheugd. Veel onbelangrijke, maar ook vooraanstaande SVP–leden kwamen in opspraak, onder meer wegens racistische affiches, discriminatie op internet en antisemitische uitgaven.

Boegbeeld van de partij is de schatrijke industrieel Christoph Blocher die in het socialisme het grootste probleem voor Europa ziet. Ooit werd de ultranationalist nog afgedaan als een „lokaal piepend stekelvarken", maar na de winst in 1999 moet hij wel serieus worden genomen.

Blocher maakte de SVP tot de grootste van het land, met simpele beloftes als een krachtige overheid, lagere lasten en meer veiligheid. Als directeur van het chemieconcern EMS–Chemie is hij voorstander van open grenzen, politiek zegt hij vooral overal nee tegen. In zo’n twintig Duitstalige kantons krijgt de SVP veel steun. Romaanse kantons zijn minder onder de indruk van de anti–buitenlanderspraat.

Zwitserland is rijk, met een stabiele economie, een lage werkloosheid (vorig jaar 1,9 procent) en goed geschoolde arbeidskrachten. Voornaamste bronnen van inkomsten zijn machinebouw, bankieren, chemische industrie, horloges en textiel. Het presidentschap rouleert. Dit jaar is het de beurt aan Pascal Couchepin, die in december het stokje weer moet overgeven aan een andere federale minister.