Zoete vruchten en schorten van vijgenbladeren
De eerste boomsoort die de Bijbel noemt, is de vijg. Adam en Eva bedekken na de zondeval hun naaktheid met vijgenboombladeren. Met de olijf behoort hij tot de belangrijkste vruchtbomen die in de Bijbel worden genoemd.
Vijgen en vijgenbomen staan in de Bijbel positief bekend. Vijgen werden vers, maar door het hoge suikergehalte ook gedroogd gegeten zoals rozijnen.
Meestal draagt een vijgenboom vruchten, maar soms niet. Onder meer in Lukas 13 is er sprake van een onvruchtbare vijgenboom. Jezus vervloekt in Markus 11 een vijgenboom waaraan Hij wel blad, maar geen vruchten vindt. Ogenschijnlijk ter verontschuldiging staat daarbij dat het niet de tijd van de vijgen was, maar met het verschijnen van de eerste blaadjes worden ook de vruchtjes zichtbaar (Hooglied 2:13).
Waar er in de Bijbel sprake is van de vijgenboom, gaat het over de gewone variant, de Ficus carica. Daarvan zijn de zoete, eetbare vruchten bekend. De echte vijg vormt geen hoge boom, maar meer een brede struik waarvan de langere takken naar beneden gaan hangen, vooral als er vrucht aan zit.
Op andere plaatsen wordt er gesproken van wilde vijgenbomen. Dat is niet de wilde vorm van de gekweekte soort, maar een geheel andere, de Ficus sycomorus. Deze draagt ook vruchten, maar die groeien in trossen aan de kale stam en takken. De vruchten worden wel vijgen genoemd, maar zijn een stuk kleiner, minder zoet en minder smaakvol dan de echte vijgen.
Ook het Hebreeuws en het Grieks gebruiken een ander woord voor de wilde vijg.
Het waren in Israël de vijgen voor de armen. Amos bijvoorbeeld zegt dat hij „een ossenherder was die wilde vijgen aflas”, volgens de Engelse King James verzamelde hij „sycomore vruchten.”
De wilde vijg vormt een grote boom met stevige takken waarvan het hout wordt gebruikt voor timmerwerk. Zacheüs klom in zo’n wilde vijg (Lukas 19:4). De Engelse Bijbel spreekt hier ook van een sycomore.
In het Middellandse Zeegebied blijft de wilde vijg in de winter groen, de echte verliest zijn blad.
Vijgen zijn ook in Nederland te telen, maar tijdens een strenge winter vriest de hele boom dood. De beste resultaten worden verkregen wanneer de vijg als leiboom tegen een zuidgevel wordt geplant. Vrijstaand neemt hij met zijn grote bladeren veel ruimte in.
De verkrijgbare rassen dragen nagenoeg altijd en geven in de nazomer veel vruchten, die vanwege de zoetheid wespen aantrekken. Hoewel de bevruchting van vijgenbloesem tamelijk ingewikkeld verloopt, groeien de eetbare vruchten gewoonlijk ook zonder bevruchting.
Dit is het tiende en laatste deel in een serie artikelen over Bijbelse planten.