Italië mogelijk onregeerbaar
ROME (ANP) – Na de sluiting van de stembureaus om 15.00 uur leek het even alsof Italië van Silvio Berlusconi was verlost. De exitpolls voorspelden een absolute meerderheid voor de centrumlinkse Pier Luigi Bersani in de Kamer van Afgevaardigden. De beurskoersen in Milaan schoten met 4 procent omhoog.
Maar in de loop van de middag sloeg de verwarring toe. Eerste uitslagen wezen erop dat Berlusconi’s centrumrechtse kamp koploper was in cruciale regio’s bij de Senaatsverkiezingen. Zonder meerderheid in de Senaat kan in Italië niet geregeerd worden. Een kabinet moet een vertrouwensstemming winnen in zowel Kamer als Senaat voor het aan de slag kan.
Uit eerste pogingen de zetelverdeling te voorspellen, ontstond een beeld van mogelijke „onregeerbaarheid”, aldus analisten en politici op de Italiaanse tv. Zelfs het kamp van demissionair premier Mario Monti in het politieke midden zou onvoldoende zijn om Bersani in de Senaat aan een meerderheid te helpen. Probleem is de opkomst van de komiek Beppe Grillo, die met zijn Beweging 5 Sterren (M5S) voor het eerst meedoet aan landelijke verkiezingen en bijna een kwart van de stemmen achter zich lijkt te krijgen bij de Senaatsverkiezingen. Waarnemers verwachten dat hij niet in staat is met andere partijen samen te werken.
Politici en journalisten speculeren al over de mogelijkheid om meteen opnieuw naar de stembus te gaan. Anderen opperen een nieuwe „regering van nationale eenheid”, zoals het zakenkabinet van Mario Monti, dat Italië sinds november 2011 regeert. President Giorgio Napolitano had Berlusconi toen naar huis gestuurd omdat hij met zijn weinig solide financieel-economische beleid het vertrouwen van de beurzen had verloren. Daardoor werd het voor Italië steeds duurder om de enorme staatsschuld te herfinancieren.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken hoopt de moeilijk voorspelbare zetelverdeling in de Senaat om 21.00 uur bekend te maken. De eerste uitslagen van de Kamerverkiezing bevestigen de voorspellingen van de exitpolls: een absolute meerderheid voor Bersani.
Het is het ingewikkelde kiesrecht dat Italië parten speelt: in de Kamer krijgt het grootste blok ‘automatisch’ een meerderheid van ten minste 55 procent. Die ‘meerderheidspremie’ wordt echter in de Senaat per regio toegekend. En in cruciale regio’s met veel zetels als Lombardije en Sicilië is er sprake van een nek-aan-nekrace.
