De gevangenen hebben geen toegang tot juridische bijstand. Zij zijn ook niet formeel in staat van beschuldiging gesteld, maar de Amerikanen behouden zich het recht voor hen desondanks net zo lang vast te houden als het uitkomt. „Men kan de gevangenen niet voor altijd in deze situatie vasthouden”, meent Christophe Girod, hoofd van de Rode-Kruismissie in Washington. Hij zei dit aan het eind van zijn laatste bezoek aan Camp Delta. Rode-Kruisvoorzitter Jakob Kellenberger pleitte in mei tijdens een bezoek aan Washington bij de Amerikaanse autoriteiten voor „meer duidelijkheid” voor de gevangenen in Cuba. Deze genieten niet de rechten van gewone Amerikaanse gevangenen en worden door Washington ook niet beschouwd als krijgsgevangen voor wie de Conventies van Genève gelden.

De gevangenen in Cuba zijn voormalige strijders van de terreurbeweging al-Qaida en ex-aanhangers van het Afghaanse Taliban-regime. Washington noemt hen „buitenlandse strijders.” Zij kunnen volgens de Amerikanen eventueel berecht worden door militaire tribunalen, hoewel dat nog niet is gebeurd.

Minister van Defensie Donald Rumsfeld is verantwoordelijk voor de situatie van de gevangenen. Hij benadrukte onlangs nog dat men informatie probeert los te krijgen van de gevangenen van Camp Delta en dat de VS in het kader van de strijd tegen het terrorisme het recht hebben de gevangenen voor onbepaalde tijd vast te houden. „Onze grootste zorg geldt het feit dat de Amerikaanse autoriteiten deze mensen in feite buiten de wet hebben geplaatst”, meent woordvoerster Amanda Williamson van de Rode-Kruismissie in Washington.

Het is zeer ongebruikelijk dat het Rode Kruis openlijk kritiek uit op het beleid van regeringen. De organisatie ventileert zulke kritiek wel achter gesloten deuren, maar komt daarmee niet naar buiten omdat dat het functioneren van het Rode Kruis kan bemoeilijken. Kennelijk heeft men nu van deze stille diplomatie afgezien uit frustratie over het feit dat er niets verandert in de situatie van de gevangenen van Camp Delta.

Het Rode Kruis staat niet alleen in z’n kritiek. Een groep prominente Amerikaanse juristen heeft het hooggerechtshof in Washington deze week gevraagd de juridische situatie van de gevangenen in Cuba te bekijken. „Deze groep wordt een fundamenteel recht op verdediging ontzegd”, aldus John Gibbons, voormalig rechter van het hooggerechtshof van Pennsylvania. Verder dringt een groep oud-krijgsgevangenen aan op herziening van de status van de gevangenen in Cuba. Doordat de VS de gevangenen van Camp Delta niet de bescherming van de Conventies van Genève geven, lopen Amerikaanse militairen die in de toekomst gevangen worden genomen groter gevaar volgens deze groep. Het hooggerechtshof heeft nog niet gereageerd op beide verzoeken.