Namah stelt dat het detentiecentrum illegaal is en noemt de verblijfsomstandigheden in het centrum „inhumaan.” Over het Australische immigratiebeleid bestaan al langer internationaal zorgen. De juridische stappen kunnen wellicht leiden tot sluiting van het detentiecentrum. Het is nog niet bekend wanneer de zaak zal dienen.

De Australische regering opende de detentiefaciliteit in november vorig jaar als onderdeel van de politiek om het groeiende aantal asielzoekers dat per boot arriveert in de Australische wateren, in te dammen. Sommige asielzoekers die de vluchtelingenstatus aanvragen in Australië, worden overgeplaatst naar afgelegen kampen op de eilandstaten Nauru en Papoea-Nieuw-Guinea.

Ongrondwettelijk

Namah zegt dat het detentiecentrum bij de marinebasis Lombrum op het eiland Los Negros, vlak bij het eiland Manus in de provincie Manus, in strijd is met paragraaf 42 van de grondwet van Papoea-Nieuw-Guinea. Die stelt dat iemand alleen vastgezet mag worden als er sprake is van een misdrijf of overtreding. „Wij betwijfelen of de regering mensen die een vluchtelingenstatus in Australië aanvragen, naar Papoea-Nieuw-Guinea mag sturen om illegaal en voor onbepaalde tijd vastgezet te worden onder inhumane omstandigheden”, zei Namah in een openbare verklaring. Hij wil dat de huidige gedetineerden worden vrijgelaten en voorkomen dat er meer asielzoekers uit Australië naar het centrum worden gestuurd.

Ian Rintoul van Refugee Action Coalition (RAC) in Australië zegt dat de juridische actie „een stap voorwaarts” is voor de mensenrechten in Papoea-Nieuw-Guinea en Australië. „En het is ook belangrijk omdat de Australische regering Papoea-Nieuw-Guinea en Nauru heeft meegetrokken in een situatie waarin wellicht sprake is van schending van de Vluchtelingenconventie.”

Graham Thom, woordvoerder van Amnesty International in Australië, is blij met de actie omdat deze de schijnwerpers zet op „een kwestie waar wij ons ernstig zorgen over maken.” Volgens Thom is de Australische regering primair verantwoordelijk voor deze asielzoekers in offshoredetentiecentra. Maar Papoea-Nieuw-Guinea is medeverantwoordelijk voor de manier waarop deze mensen behandeld worden.

Ontmoediging

Australië ontvangt een fractie van het totale aantal asielverzoeken in geïndustrialiseerde landen. In 2011 ging het om 11.488 aanvragen, terwijl Zuid-Europa er 66.800 te verwerken kreeg en de Verenigde Staten 74.000. In de eerste helft van 2012 ontving Australië 7879 asielaanvragen. Frankrijk kreeg er in diezelfde periode 25.361 en Duitsland 22.477.

Australië kent sinds 1992 wetgeving die detentie van niet-burgers zonder immigratiestatus toestaat. Het detentiecentrum in Manus werd voor het eerst gebruikt tussen 2001 en 2004, onder de liberale premier Howard. De huidige Australische Labourregering stapte vorig jaar over eerdere bezwaren tegen gedwongen detentie heen en besloot het beleid opnieuw te introduceren.

De provincie Manus op Papoea-Nieuw-Guinea ontvangt 8 miljoen dollar als ze asielzoekers ontmoedigen de gevaarlijke overzeese reis te maken.