Dat stelde prof. dr. H. van den Belt dinsdagmiddag in Groningen in zijn oratie ”Kan een mens wel zeker zijn?”. Met het uitspreken van de oratie aanvaardde dr. Van den Belt officieel het ambt van bijzonder hoogleraar gereformeerde godgeleerdheid namens de Gereformeerde Bond (GB) aan de faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds 1 september vorig jaar is hij al werkzaam in Groningen. Daarvoor was hij bijzonder universitair docent namens de GB aan de Universiteit Utrecht.

In zijn oratie vroeg prof. Van den Belt aandacht voor een disputatie uit 1619 van de „verbondstheoloog” Herman Ravensperger (1586-1625), de eerste Groninger hoogleraar theologie, over de vraag of een mens in dit leven wel zeker kan zijn van zijn zaligheid.

De disputatie laat volgens de bijzonder hoogleraar zien dat de wending naar het denkende subject die zich in de 17e eeuw in de filosofie voltrekt, is voorbereid „door de inter- en intraconfessionele discussies over de zekerheid van het geloof. Of, wat voorzichtiger geformuleerd, aan de filosofische en epistemologische wending naar het denkende subject gaat een theologische en soteriologische wending naar het gelovende subject vooraf.”

De disputatie uit 1619 vormde onderdeel van een debat van de gereformeerden met de jezuïet Bellarminus, die de vinger legde bij de geloofszekerheid. De latere ontwikkeling van de gereformeerde theologie laat volgens dr. Van den Belt zien dat dat een „zere plek” was. „De subjectieve worsteling over de oprechtheid van het geloof maakte de objectieve zekerheid van het heil moeilijk bereikbaar. De latere gereformeerde theologie zocht naar een pastorale oplossing door de kenmerken van het ware geloof te benadrukken, maar kwam daarmee theologisch soms dicht bij de positie van Trente.”

Niettemin kan de „zere plek” tegelijk de kracht van de gereformeerde leer zijn, aldus prof. Van den Belt. „Waar de zekerheid gegrond blijft in de beloften van God en in het werk van Christus, is de achilleshiel van het protestantisme tegelijk zijn kracht, de kracht van de Heilige Geest. Alleen door die kracht kan een onzeker mens echt zeker zijn.”

Voorafgaand aan zijn oratie werd prof. Van den Belt geïntroduceerd door prof. dr. G. H. van Kooten, decaan van de faculteit godgeleerdheid en godsdienstwetenschap van de RUG. Deze stelde dat de geschiedenis van de GB-leerstoel in Utrecht „een respectabele” is geweest. Hij memoreerde een aantal voorgangers van Van den Belt, prof. J. Severijn, prof. S. van der Linde, prof. C. Graafland en prof. A. de Reuver. Dat deze leerstoel nu naar Groningen is verplaatst noemde prof. Van Kooten „met recht een Copernicaanse wending.”

Tegelijk zorgt de nieuwe context ook voor „nieuwe impulsen en perspectieven” voor de leerstoel. Prof. Van Kooten ziet met prof. Van den Belt dan ook een „nieuwe fase van de leerstoel” beginnen. Van der Linde concentreerde zich volgens hem op Calvijn zelf, Graafland bestudeerde met name de verhouding tussen de Reformatie en de daarop volgende fase van de Nadere Reformatie, De Reuver ging verder terug in de tijd en onderzocht de continuïteit tussen de Middeleeuwen en de Reformatie.

Bij Van den Belt zal, „in nauwe aansluiting bij het facultaire profiel van het onderzoek naar de relatie tussen religie en cultuur, de relatie tussen het gereformeerde protestantisme en de toenmalige, vroegmoderne cultuur een belangrijk thema vormen”, aldus prof. Van Kooten. „Ik vermoed dat, waar het werk van zijn voorganger ons bewust heeft gemaakt van de katholiciteit van het gereformeerde protestantisme, Van den Belt ons bewust zal maken van zijn tijdbetrokkenheid en inculturatie.”