Terwijl er in de Nederlandse woningmarkt al jaren geen beweging te krijgen lijkt, is Zeeuws-Vlaanderen de uitzondering die de regel bevestigt. Makelaars in het Nederlandse grensgebied lachen in hun vuistje. „In tegenstelling tot collega’s in andere delen van het land hebben wij het nog wel druk”, zegt Tetteroo.

Grensplaatsen

Het percentage Belgische kopers dat bij haar kantoor in Oostburg –West-Zeeuws-Vlaanderen– aanklopt om te bemiddelen voor een woning, is afgelopen jaar flink gestegen. In 2009 was dat 7 procent ten opzichte van cijfers van afgelopen jaar. De jaren daarop groeide het aantal Belgische kopers gestaag. Inmiddels is de verhouding Nederlandse en Belgische kopers vrijwel fiftyfifty en de vraag is niet óf Belgische kopers ooit de meerderheid gaan vormen, maar wannéér het zover is. Tetteroo: „Dit is een krimpregio. Het gebied vergrijst. Veel jongeren trekken weg voor hun studie en komen niet meer terug. De immigratie van Belgen roept deze trend een halt toe en wie weet: misschien gaat Zeeuws-Vlaanderen zelfs weer groeien.”

Niet alleen haar kantoor –Versluijs makelaardij– heeft het druk, ook haar collega’s noteren een Belgische invasie. De gemeente Sluis kon afgelopen jaar 177 Belgen bijschrijven in de gemeentelijke basisadministratie. In de gemeente Terneuzen waren dat er 262 en de gemeente Hulst spant met 265 Belgische nieuwkomers de kroon: een toename van 106 procent ten opzichte van 2011. Volgens Tetteroo zijn het vooral plaatsen dicht bij de grens met België die het goed doen. „Onze klanten strijken vooral neer in Sluis en Aardenburg, maar ook een kleine plaats als Cadzand is populair. Van makelaars in Midden-Zeeuws-Vlaanderen weet ik dat Sluiskil ook erg in trek is”, aldus Tetteroo.

Lage kosten

Volgens de succesvolle makelaar, begin dit jaar door klanten uitgeroepen tot beste makelaar van Zeeland, zijn er twee redenen die de Belgische interesse in Zeeuws-Vlaamse koopwoningen verklaren. De eerste is dat een huis in Zeeuws-Vlaanderen beter betaalbaar is dan in Vlaanderen. „Het ligt er natuurlijk aan welke woning gekocht wordt en in welke plaats iemand zich vestigt, maar gemiddeld genomen is een woning in Zeeuws-Vlaanderen 40.000 euro goedkoper dan in Vlaanderen. Ook de bijkomende kosten zijn in Nederland lager. De overdrachtsbelasting bedraagt in Nederland 2 procent, terwijl dat in België 10 procent is. Dat is een forse som geld waarvoor je bij wijze van spreken een nieuwe keuken kunt laten zetten. Ook voor notariskosten zijn Belgen in Nederland goedkoper uit. De kosten liggen in Nederland 75 procent lager.”

De tweede reden is de Vlaamse gerichtheid van het gebied. Tetteroo: „Zeeuws-Vlaanderen is altijd al op België georiënteerd. De zuidkant van Zeeuws-Vlaanderen grenst aan Oost- en West-Vlaanderen. Aan de noordkant ervan ligt de Westerschelde en dat water vormde voor de komst van de tunnel altijd de natuurlijke grens met de rest van de provincie Zeeland. Die grens is er met België niet. Met de komst van de tunnel in 2003 is het vervoer naar de overkant, zoals wij dat noemen, weliswaar verbeterd, maar 6,5 kilometer onder de grond blijft voor veel Zeeuws-Vlamingen een drempel. Ook de tunnelkosten van 8 euro voor een retour dragen hieraan bij. Veel inwoners van Zeeuws-Vlaanderen werken in België, waardoor er een wederzijdse oriëntatie is. Een Belg valt in dit deel van Zeeland niet op, hij is een van de vele Belgen”, aldus de makelaar.

De Belgische immigranten vormen een gemêleerd gezelschap, stelt Peter Zuurveld, voorzitter van de stichting Zeeuws & Vlaanderen in Terneuzen, die Belgische woningzoekenden begeleidt naar Zeeuws-Vlaanderen. „De kopers hebben een uiteenlopend profiel. Zowel singles als jonge gezinnen met kinderen, maar evengoed gepensioneerden vinden hier het huis van hun dromen. De kopers komen trouwens niet enkel uit de voor de hand liggende nabij liggende gemeenten en steden. We verkochten zelfs huizen aan mensen uit Halle, Tielt-Winge en Bonheiden.” Deze plaatsen in de provincies Vlaams-Brabant en Antwerpen liggen een stuk zuidelijker in België.

Nadelen

Belgische makelaars kunnen de Nederlandse concurrentie maar matig waarderen. Ze waarschuwen hun landgenoten voor zaken die inherent zijn aan het kopen van een huis. De zwakke plek is volgens Belgische huizenverkopers de administratieve rompslomp die komt kijken bij emigratie naar Nederland. Ook wijzen ze er hun Belgische klanten op dat sommige Nederlandse belastingen hoger liggen dan in België.

Tetteroo wuift deze bezwaren weg. „Ik begrijp dat mijn Belgische collega’s het niet leuk vinden als veel potentiële kopers wegtrekken naar Nederland. En hoewel sommige Belgen maar 10 kilometer verhuizen, blijft het natuurlijk een emigratie en dat brengt onherroepelijk extra administratieve zaken met zich mee. Makelaars, hypotheekverstrekkers en accountants in deze regio hebben daarom de handen ineengeslagen om onze klanten zo goed mogelijk te helpen bij het oversteken van de grens.

De problemen vallen in de praktijk echter reuze mee. Vaak gaat het slechts om termen die anders zijn. Overdrachtsbelasting noemen Belgen bijvoorbeeld registratiekosten. Tegenover licht ongemak staat heel veel positiefs. Zeeuws-Vlaanderen is een rustig, uitgestrekt gebied. De files moeten er nog uitgevonden worden.”

Belgisch gezin: Prijs en kwaliteit gaven de doorslag

Alex Bovenkerk (37) woont sinds 1 februari met partner en drie kinderen in Sas van Gent, gemeente Terneuzen. De geboren Amsterdammer woonde wisselend in Nederland en België, maar vestigde zich negentien jaar geleden met zijn Belgische vriendin Conny de Jaeger (38) in Zelzate, een plaatsje net over de Belgische grens. Het besluit om in België te gaan wonen leek definitief, maar het huizenaanbod in Zeeuws-Vlaanderen bracht het stel op andere gedachten. Bovenkerk: „In Nederland een huis kopen is goedkoper dan het huren van een Belgische woning.”

Is de prijs van een koopwoning het enige dat u naar Nederland drijft?

„Het is wel de belangrijkste reden. We wilden iets voor onszelf, maar dat is in België makkelijker gezegd dan gedaan. Voor een leuk huisje waar weinig aan moet gebeuren, betaal je in België toch algauw 200.000 euro. Nu moeten we voor een jarenzeventigwoning met een grondoppervlakte van 400 vierkante meter slechts een bedrag van 145.000 euro neertellen. De vraagprijs voor dit type huis was in België ongetwijfeld boven de 2 ton geweest.

Het huurhuis dat we hiervoor hadden, kostte ons iedere maand 760 euro, 90 euro minder dan onze huidige woonlasten. Door de hypotheekrenteaftrek zijn we nu echter toch voordeliger uit.

Wat ook meespeelt is de kwaliteit van de huizen. De woningen zijn in Zeeuws-Vlaanderen beter dan in België. Ons vorige huis had glas-in-loodramen met enkel glas en oude houten kozijnen. Dat was zeer tochtgevoelig. Als je ’s avonds in je stoel zat te lezen, voelde je de kou in je nek. Soms verstookten we per maand voor meer dan 250 euro aan gas. Aan deze woning moest maar weinig gebeuren: behangen, laminaat leggen, verven, dat soort dingen. We hebben zelfs nog geld over. Daarvoor laten we binnenkort een nieuwe keuken zetten.”

Waarom heeft u gekozen voor Sas van Gent?

„We wilden dicht bij ons werk wonen. Ikzelf werk in Assenede; mijn vrouw in Zelzate (beide plaatsen liggen net over de Belgische grens, BP). Een plaats als Terneuzen viel af omdat we het daar gewoon te druk vinden. Dat we nu een eindje moeten rijden voor onze boodschappen vinden we niet erg. Als we maar rustig in onze tuin kunnen zitten.

Ook voor onze kinderen heeft Sas van Gent een gunstige ligging. Ze zijn in no time de grens over en kunnen daarom gewoon naar een Belgische school. Eerlijk gezegd vinden we daar de schooldiscipline beter dan op een Nederlandse school. De kinderen vinden het ook niet erg om in Nederland te wonen. Zolang ze maar achter hun Playstation kunnen kruipen en computeren, vinden ze het wel best.”

Bent u tegen specifieke problemen opgelopen die horen bij een emigratie?

„In Nederland zijn bepaalde dingen anders geregeld dan in België. Het pensioenstelsel zit in België bijvoorbeeld wat ingewikkelder in elkaar dan in Nederland. We hebben dit soort zaken echter van tevoren goed uitgezocht. Via internet ging dat best soepel. Het lastigst waren nog de verschillende termen waarmee hetzelfde wordt bedoeld. De makelaar, de bank en de notaris hebben ons daarin echter uitstekend begeleid.

Het koopproces duurde wel iets langer dan gepland. Dat kwam door de medische keuring die mijn vrouw en ik moesten ondergaan. Bij mij was het snel voor elkaar, maar mijn vrouw is ernstig ziek geweest en moest een keer extra op controle komen. Uiteindelijk was de koop binnen twee maanden wel beklonken.

Ik ben er nog niet helemaal achter of nu alles geregeld is. Ik heb gehoord dat ik zowel in Nederland als in België belastingaangifte moet doen, maar hoe het precies zit moet ik nog uitzoeken. Gelukkig hebben verschillende collega’s in hetzelfde schuitje gezeten, dus zij kunnen mij daar wel bij helpen. Voorlopig laat ik het even zo. Eerst even op adem komen van de verhuizing.”

Voelt u zich al thuis in uw nieuwe woonplaats?

„De eerste indruk is positief. Toen we nog maar net met de verbouwing begonnen zei de ene buurman dat we maar aan de bel moesten trekken als we om hulp verlegen zaten. De buurman van de andere kant bood ons heerlijke koffie aan; niet verkeerd op een koude winterdag.

Voor de rest is het een gemengde buurt met overwegend Nederlanders. Er woont iemand van Turkse origine en onlangs er is een Belgisch koppel in de straat komen wonen. Ook mijn stiefzuster en een collega wonen dichtbij. Sas van Gent is eigenlijk de vriendelijkheid zelve. Ik verwacht dan ook dat velen ons voorbeeld zullen volgen. Op mijn werk zijn collega’s verbaasd over de schappelijke prijs van onze woning en vinden ze dat ze ook maar eens in Nederland moeten gaan kijken. De toestroom van Belgen in Zeeuws-Vlaanderen gaat dus nog wel even door denk ik.”