Ballonvaart beleven in Barnevelds museum
BARNEVELD – Een simulator waarin bezoekers een ballonvaart kunnen beleven, wordt de publiekstrekker. In de loop van dit jaar opent in Barneveld een internationaal ballonmuseum.
„Het wordt geen museum met stoffige planken. Wij willen veel interactie en multimedia”, zegt Barnevelder Ben Bläss, woordvoerder van de initiatiefgroep, enthousiast. „Bezoekers kunnen bij ons ervaren hoe het is om in een ballonmand de lucht in te gaan. Ze kunnen de brander bedienen en alles nadoen wat een piloot in de lucht doet. Vergelijk het met het Spoorwegmuseum in Utrecht, waar je een trein kunt laten rijden.”
Het Internationaal Ballonmuseum komt in een monumentaal pand aan de Nieuwstraat, naast de Barneveldse bibliotheek, dat in de jaren dertig werd gebouwd om de historische collectie van oud-burgemeester C. A. Nairac een plaats te geven. Daarin was tot 1975 Veluws Museum Nairac ondergebracht, later was de Vrijwilligerscentrale Barneveld er gevestigd, de laatste jaren stond het gebouw leeg.
„De geschiedenis van de ballon- en de luchtscheepvaart in al haar facetten op een aantrekkelijke wijze voor een breed publiek presenteren”, is het doel van het museum, dat vooralsnog 160 vierkante meter zal beslaan. Uitbreiding is in de toekomst waarschijnlijk mogelijk. Van alles zal er in het museum te zien zijn. „Postzegels en telefoonkaarten met ballonmotief, posters, ansichtkaarten, ballonkleding”, somt Bläss op. „Schilderijen, spannende verhalen van bekende ballonvaarders, herinneringen aan recordpogingen en ballonwedstrijden én een selectie uit de erfenis van ballonvaarster Nini Boesman.”
Het museum beperkt zich niet tot de nationale ballonvaart. „Een museum zonder aandacht voor de internationale ballonvaart is geen ballonmuseum”, meent Bläss. „Er zijn tal van internationale hoogtepunten die voorbij zullen komen, zoals de uitvinding in 1783 van de heteluchtballon door de gebroeders Montgolfier, de mislukte poging van de Zweedse ballonvaarder Salomon August Andrée in 1897 om met een luchtballon de Noordpool te bereiken, en het huzarenstukje van de Zwitser Auguste Piccard, die in de jaren dertig van de vorige eeuw met een aluminium luchtballon op 15.000 meter hoogte de eerste mens in de stratosfeer, de bovenste atmosfeer, was. Het ventiel van Piccards ballon is een van de attributen die we tentoonstellen in ons museum. Piccards kleinzoon Bertrand, die in 1999 als eerste een non-stop ballonvaart rond de wereld maakte, heb ik trouwens kunnen strikken voor het comité van aanbeveling voor het museum. Een van de andere comitéleden is sir Don Cameron, directeur-eigenaar van ’s werelds grootste ballonfabriek, in Bristol.”
Bläss, initiatiefnemer en jarenlang organisator van Ballonfiësta Barneveld, Nederlands oudste ballonevenement, is een internationaal erkend ballondeskundige. Elk jaar is hij speaker op het Albuquerque International Balloon Fiesta in de Amerikaanse staat New Mexico. Ook op andere ballonevenementen in de wereld is hij vaste gast. Voor het Ballonfiësta Barneveld contracteert hij nog altijd de ”special shapes”, de bijzondere ballonnen. Via zijn netwerk heeft Bläss diverse objecten voor het Barneveldse museum aangeboden gekregen. „Onder meer oude etsen uit Italië met de ballonvaart als onderwerp, en meetapparatuur die heel vroeger werd gebruikt om de hoogte en de windrichting te bepalen.”
Het Barneveldse museum wordt het vijfde ter wereld dat gewijd is aan de ballonvaart. „In de andere musea liggen de spullen statisch op planken waar je langsloopt, en dat is het. Wij gaan het anders doen, wij kiezen voor dynamiek en actie en benutten moderne presentatietechnieken. De bezoeker moet verbazing en verrassing ervaren. Een aha-erlebnis”
Het museumbestuur, dat aanvankelijk mikt op een aantal van 5000 bezoekers per jaar, wil nog dit jaar de deuren openen. „Dat zou om twee redenen heel mooi zijn”, meent Bläss. „In augustus wordt de dertigste Ballonfiësta Barneveld gehouden en bovendien is het 230 jaar geleden dat de gebroeders Montgolfier de heteluchtballon ontdekten.”
Voor de inrichting van het museum worden sponsors gezocht. De begroting gaat ervan uit dat er 200.000 euro beschikbaar komt. Wisseltentoonstellingen krijgen een belangrijke plaats in het museum. Bläss: „Er zijn genoeg ballonfreaks die daarvoor heel wat leuks op zolder hebben liggen.”
De gemeente Barneveld is enthousiast over de plannen. Ze beschouwt het Internationaal Ballonmuseum als „een belangrijke impuls voor het toerisme in Barneveld.” Bläss ziet mogelijkheden voor gezamenlijke arrangementen met het Nederlands Pluimveemuseum, het Oude Ambachten & Speelgoed Museum en Museum Nairac, eveneens in Barneveld.