In het cellencomplex op Schiphol-Oost vielen in de nacht van 26 op 27 oktober 2005 11 doden nadat in de cel van Libiër Al-J. brand was ontstaan. Al-J., die zelf ernstige brandwonden opliep, is eerder veroordeeld tot 1,5 jaar gevangenisstraf voor schuld aan het ontstaan van de brand. Vlak na deze uitspraak van het gerechtshof Amsterdam in 2009, is Al-J. Nederland uitgezet.

Via de Hoge Raad is de zaak nu bij het Haagse hof gekomen. Dit hof wil eerst vaststellen of er überhaupt sprake is geweest van schuld of opzet bij Al-J., voordat alle andere aspecten van de zaak worden behandeld. Als het hof uiteindelijk vindt dat er geen sprake was van opzet of schuld, houdt de rechtszaak op. Nu het OM zijn standpunt bekend heeft gemaakt, zijn de advocaten van Al-J. aan de beurt. Zij houden vrijdag pleidooi.

De verdachte heeft steeds gezegd dat hij de shagpeuk wegschoot in de richting van het voeteneinde van het bed waar hij op lag. Aan het eind van het bed lagen opgefrommelde lakens en een deels afgerolde rol wc-papier. Op die plek is de brand ontstaan. Al-J. dacht dat de peuk uit was toen hij die wegschoot, omdat hij geen zin had om naar de asbak te lopen. Volgens de aanklager in hoger beroep, Marcel van der Horst, is de verdachte bewust van zijn routine afgeweken en had hij het risico op brand kunnen vermijden. Dat hij ‘dacht’ dat de peuk uit was, geeft volgens Van der Horst aan dat Al-J. er onverschillig over was wat er zou kunnen gebeuren.

Na de brand bleek uit onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat er van alles mis was met de brandveiligheid van het cellencomplex. De ministers Piet Hein Donner (Justitie) en Sybilla Dekker (VROM) stapten daarom op. Ook is gebleken dat het personeel van het uitzetcentrum fouten heeft gemaakt. Zo is de deur van de cel van Al-J. niet gesloten nadat ze hem hadden gered, waardoor het vuur en de rook zich konden verspreiden en zoveel slachtoffers konden maken.