„Bijbelstudie moet meer ontspannen”
Een boek dat zo veel lotgevallen heeft ondergaan belijden als het Woord van God, kan dat?
Moet de Bijbel perfect zijn om Woord van God te zijn? Moet ik het kloppend krijgen? Belangrijker nog: Kan ik me hieraan toevertrouwen? Vragen waarop prof. dr. E. Talstra woensdag inging tijdens een VU-Podiumavond in Zoetermeer.
„Eén ding is er inmiddels wel in gehamerd: de Bijbel is een mensenboek”, merkte Talstra, hoogleraar Oude Testament aan de Amsterdamse VU, op. „Een monument van cultuur en religie, geschikt voor hoop en verlangen, maar ook gebruikt voor onenigheid en onderdrukking. Intussen is er wel een vraag blijven liggen. Wat is er tegen om dat mensenboek te lezen als Woord van God? Moet God tegen de menselijke gang van zaken beschermd worden?”
Talstra stelde dat de bijbelwetenschappen misschien wel het beste toegerust zijn om, na alle hoge woorden over zekerheid of twijfel, het alledaagse in de woorden van God en mensen terug te vinden. Volgens hem gaat het in de gelovige omgang met de Bijbel om de ”kunst van het ontvangen”. Talstra erkent dat het in de Bijbel gaat om gewonen mensen, maar bespeurt dat velen moeite hebben om Gods werk in het alledaagse te zien. „Gewone mensen die te eten krijgen bijvoorbeeld, als beeld van de nieuwe gemeente.” De maaltijd van de 5000 uit Joh. 6 is een les in ontvangen én uitdelen, zei hij. „Wie heeft ontvangen, is in staat om uit te delen.”
In de moderne gereformeerde wereld wordt de bijbelwetenschap gebruikt om te helpen het geloof in Gods spreken tot mensen te ontmantelen: het is allemaal mensenwerk. Even regelmatig, juist ook binnen de protestantse traditie, wordt de bijbelwetenschap op afstand gehouden. Is er geen weg tussen die twee uitersten? zo vroeg Talstra zich af. „Zou de bijbelstudie niet eens wat meer ontspannen op de agenda gezet moeten worden? Te vaak stelt de theologie eerst een theorie over de Bijbel op, voordat er gelezen wordt.”