Vergrijzingsdeskundige: Praat met senioren zelf over de vergrijzing
EINDHOVEN – „Weg met de hokjesgeest. Betrek senioren zélf bij het oplossen van de problemen die door de vergrijzing ontstaan.” Dat stelt Ilse Schoormans, de eerste vergrijzingsdeskundige van Nederland.
Schoormans (27) wil beleidsmakers wakker schudden, knelpunten signaleren en helpen bij het ontwikkelen van praktijkgerichte oplossingen. „Veel organisaties vertalen de vergrijzing onvoldoende in hun beleid. Een medestudente ontdekte tijdens haar stage bij het UWV dat iedere werkloze daar hetzelfde werd behandeld, terwijl iemand van 23 met heel andere vragen zit dan een 50-plusser.”
De hbo-verpleegkundige studeerde op 31 januari af als toegepast gerontoloog, ofwel vergrijzingsdeskundige, aan de Fontys Hogeschool in haar woonplaats Eindhoven. De studie toegepaste gerontologie is ook te volgen aan de hogeschool Windesheim in Zwolle.
Schoormans startte inmiddels een bedrijf, De Nieuwe Maatschappij. Ze richt zich op zorg en techniek, en op vrije tijd. De naam van haar onderneming bevat een boodschap: „Ik wil bijdragen aan een maatschappij waarin jong en oud een gelijke behandeling krijgen. We moeten in gesprek gaan met mensen die ondersteuning behoeven, want aanbodgestuurde zorg heeft zijn langste tijd gehad.”
Wat trekt u in senioren?
„Ze spreken mij aan door hun levenservaring en hun open houding. Er hangt rond hen nog altijd een negatief beeld. Senioren tellen minder mee in het arbeidsproces en in de zorg worden te vanzelfsprekend taken van hen overgenomen.”
Welke meerwaarde kunt u beleidsmakers bieden?
„Een vergrijzingsdeskundige kent relevante wetenschappelijke studies en heeft een brede blik dankzij scholing op de terreinen arbeid, wonen, welzijn en zorg. Daarnaast bezit hij kennis over senioren op lichamelijk, psychisch en sociaal gebied. Ik leerde in Eindhoven toekomstgericht denken. Welke problemen ontstaan er door vergrijzing en hoe lossen we die praktisch op?”
U bent niet de enige die zich dergelijke vragen stelt.
„Dat klop, want er is al het nodige beleid ontwikkeld. Maar organisaties maken onvoldoende de vertaalslag naar de praktijk, waardoor plannen niet concreet worden.”
Hoe moet beleid handen en voeten krijgen?
„In landen als Duitsland en Japan is de vergrijzing al verder gevorderd. Als toegepast gerontoloog gaan we na wat we van deze landen kunnen leren. Op een aantal plaatsen in de wereld blijven ouderen tot op hogere leeftijd actief en gezonder dan in Nederland. Tijdens mijn studie ben ik nagegaan welke factoren daarin een rol spelen. Het blijkt te gaan om zaken als voeding, beweging en sociale cohesie. Mijn studie leverde een aantal speerpunten op, waar we mee aan de slag kunnen.”
Wat gaat de man in de straat van die speerpunten merken?
„Dat de boodschap over goede voeding en bewegen bijvoorbeeld verandert. Een gezonde leefwijze behoedt niet alleen voor overgewicht, maar kan ook van invloed zijn op het voorkomen van dementie. We moeten investeren in preventie en niet in probleemoplossing achteraf.”
U bent de eerste Nederlandse vergrijzingsdeskundige. De aanbiedingen stromen binnen?
„Niet op alle fronten, maar ik zie wel dat vacatures bij bijvoorbeeld gemeenten steeds vaker aansluiten bij mijn opleiding. Dit komt doordat gemeenten een grotere rol in welzijnsland krijgen toebedeeld. Op het gebied van zorg en technologie is de vraag naar mijn rol wel groot, merk ik via mijn bedrijf.”
Heeft Krol, de leider van de partij 50Plus, u al gebeld?
„Nee, maar hij kan in deze drukke tijden wel wat versterking gebruiken, denk ik.”
Hoe beleefde u de commotie rond senioren in de afgelopen weken? Ouderen boeren financieel achteruit én betalen fors meer voor zorg.
„Ons zorgstelsel was als vangnet bedoeld, maar is een hangmat geworden. Voorzieningen blijken daardoor onbetaalbaar. Impopulaire maatregelen nemen is onvermijdelijk. Dit raakt alle groepen in de samenleving. We moeten echter actie ondernemen om te zorgen dat onze kinderen nog met pensioen kunnen en zorg kunnen ontvangen.”