De ”groene markten” in de Verenigde Staten -ook wel ”farmers markets” (boerenmarkten) genoemd- zijn een betrekkelijk nieuw verschijnsel. Er waren voorheen ook wel markten waar groente, fruit, planten, bloemen en tal van eigengemaakte voedingsmiddelen zoals vers brood te koop waren, maar dat bleef beperkt. Maar een jaar of tien geleden ontdekten professionele en parttime boeren een nieuwe klantenkring. Namelijk de Amerikaan met kieskeurige smaakpapillen die het allemaal liever zo vers mogelijk koopt.

In grote bevolkingscentra zoals New York en Californië ging het toen hard. In New York zijn de hele week door momenteel minstens 300 groene markten te vinden en in Californië gaat het er om zeker 350. In de hele VS zijn er meer dan 3400 geregistreerde boerenmarkten. Dat lijkt misschien veel, maar op een bevolking van ruim 280 miljoen inwoners is dat nog altijd relatief bescheiden.

Het boeiende van deze ontwikkeling is echter dat zij spontaan op gang kwam, geheel los van overheidsinitiatieven, zonder subsidies en zonder steun van de grote voedingsmiddelenproducenten of -distributeurs.

„Sommige mensen kwamen uit de stad bij ons vragen of zij verse spullen konden kopen. Dat bracht ons op het idee om aan de groene markt in Newark (New Jersey) mee te doen, die toen nog maar net begon”, vertelt Karen Fedrau.

Zij trekt nu van maandag tot en met zaterdag naar zes verschillende markten in New Jersey. Dat levert voor haar en haar man voldoende op om hun bedrijf van 52 hectare draaiende te houden en van de opbrengst ook nog vier kinderen te onderhouden.

„Vroeger ging het grootste deel van onze opbrengst naar een centrale markt in Hoboken, die voor verdere distributie zorgde. Wij incasseerden toen wel subsidies, maar waren daardoor ook gebonden aan productiebeperkingen. Nu zijn wij van die dwang verlost”, aldus Fedrau.

Zij erkent dat het hard werken is, want de meeste groene markten zijn een zomerverschijnsel. Slechts een enkele markt is in een overdekte hal, waar ook ’s winters nog enige handel is. Het marktseizoen -gewoonlijk van april tot oktober- levert de meeste boeren echter voldoende op om verder het jaar door te komen. „Wij noemen collega’s die nog steeds gesubsidieerd produceren nu smalend ”steunboeren””, zegt Karen Fedrau.

Wat trekt mensen aan op deze markten? „Het is hier allemaal vers. Het is niet weken geleden ergens in Mexico of in Peru geplukt en wekenlang gekoeld verscheept. Soms is het dezelfde morgen van het land gehaald. En je krijgt hier op de markt ook persoonlijke service. Je kunt om advies vragen en sommige boeren waarschuwen je om nu dit product nog niet te kopen, maar om even te wachten en geven je tegelijkertijd advies voor een alternatief. Kom daar in een grootwinkelbedrijf eens om”, vertelt Margaret Short, die het betreurt dat zij in de wintermaanden geen alternatief heeft.

„Het is trouwens ook de directe band met het omringende platteland die veel consumenten fascineert. De Amerikaan heeft weinig voeling meer met het platteland. De groene markten geven veel consumenten dat gevoel een beetje terug”, meent Steven Blank, landbouweconoom aan de universiteit van Minnesota in Minneapolis. Hij wijst er overigens op dat men het verschijnsel van de boerenmarkten economisch niet moet overschatten. De groene markten zijn goed voor een gezamenlijke omzet van 1 miljard dollar (857 miljoen euro). Dat is een indrukwekkend bedrag, maar het zinkt in het niet bij de totale landbouwomzet in de VS, die de 200 miljard dollar overschrijdt.