Problemen Shell Nigeria gaan ver terug
ABUJA (ANP) – Oliemaatschappij Shell heeft al tientallen jaren te kampen met problemen in het West-Afrikaanse land Nigeria. Het bedrijf is er sinds 1936 actief en heeft te maken gehad met sabotages en een oorlog die het werk bemoeilijkten, maar de werkwijze van het bedrijf zelf is volgens tegenstanders ook omstreden. Woensdag veroordeelde een Nederlandse rechtbank de oliemaatschappij tot het betalen van een schadevergoeding aan een Nigeriaan. Het bedrijf was nalatig, waardoor olievervuiling kon ontstaan.
Oliemaatschappijen in Nigeria zijn vaak het mikpunt van kritiek geweest van milieu- en mensenrechtenorganisaties. Eenoliehoeveelheidgelijk aan honderdduizenden vaten is in de afgelopen jaren in de natuur terechtgekomen. Volgens Shell, dat zich baseert op een VN-rapport en de Nigeriaanse overheid, komt dat vooral door sabotage: oliedieven die gaten in de pijpleiding boren. „Oliediefstal is een groot probleem in het gebied”, zegt Allard Castelein van Shell. „De dieven verwerken het in primitieve raffinaderijen en het restant komt in het milieu terecht.”
Tegenstanders noemen echter oude leidingen met achterstallig onderhoud als oorzaak van de vervuiling. „De leidingen die daar liggen zijn al 40 a 50 jaar oud”, zegt Geert Ritsema van Milieudefensie. De organisatie spande in 2008 met vier Nigeriaanse boeren vijf rechtszaken aan tegen Shell.
In het gebied zijn ook de maatschappijen Chevron, Exxon-Mobil, Agip en Total aanwezig. „Shell is niet als enige actief, maar het is wel de grootste en veroorzaakt de meeste vervuiling”, zegt Ritsema. Mensenrechtenorganisatie Amnesty International liet in april 2012 een onderzoeksrapport opstellen over het aantal olielekken van Shell in en rondom het dorp Bodo. Daaruit kwam de conclusie dat er indertijd ten minste een hoeveelheid van 103.000 vaten aan olie gelekt was. Shell claimde dat het er 1640 waren. Ook zou het bedrijf nalatig zijn in het schoonmaken van de gebieden waar de olie gelekt heeft. Het opruimen van de olievervuiling in Nigeria kan volgens een VN-rapport uit 2011 30 jaar duren.
In een WikiLeaksdocument dat in 2010 werd gepubliceerd, stond dat Shell eigen mensen heeft op alle relevante ministeries van Nigeria. De infiltratie zou ervoor zorgen dat Shell ongestoord zijn werk kan doen. „De bevolking van Nigeria wil dat de oliemaatschappijen blijven, omdat het hun voornaamste bron van inkomsten is”, zegt Ritsema. „Maar ze willen dat de bedrijven niet zo onverantwoord opereren.” Volgens Ritsema is het moeilijk voor Shell toe te geven dat ze nalatig zijn in het schoonmaken van de getroffen gebieden. „Dat is heel logisch. Als Shell één van de gebieden moet schoonmaken, is de kans groot dat het ook voor andere vervuilde gebieden wordt aangeklaagd. Het schoonmaken kan dan miljarden euro’s kosten.”
Woensdag was voor het eerst dat Shell door een Nederlandse rechter verantwoordelijk werd gesteld voor de dochteronderneming in Nigeria. Dat zou de deur open kunnen zetten voor meer rechtszaken.
