De Duitse bondskanselier Angela Merkel opent woensdag in Berlijn een tentoonstelling over die begindagen van de nazidictatuur. Ze doet dat in het museum Topographie des Terrors. Dat staat op de plek waar vroeger de hoofdkwartieren van de beruchte Gestapo en de SS waren

De expositie laat het einde zien van de zogeheten Weimarrepubliek, de democratische maar instabiele opvolger van het Duitse Keizerrijk. Ook brengen foto’s en documenten de eerste maanden van Hitlers bewind in beeld, waarin hij in een razend tempo de rechtstaat afbrak.

Zo toont een van de levensgrote foto’s hoe de SA, de militie van de NSDAP, op 6 maart 1933 tegenstanders van Hitler dwingt met de handen omhoog tegen een muur te staan.

In een telegram schrijft de verontruste Franse ambassadeur van destijds dat de nazi’s in 120 dagen hadden bereikt, waar de Italiaanse fascistische dictator Benito Mussolini 5 jaar voor nodig had gehad. Ook herinnert de tentoonstelling aan 36 burgers die al in de eerste weken van Hitler-Duitsland slachtoffer werden van vervolging.

Hitler (1889-1945) werd benoemd tot rijkskanselier door president Paul von Hindenburg. De NSDAP was op dat moment de grootste partij van Duitsland, dat zuchtte onder links en rechts politiek extremisme en de nasleep van Eerste Wereldoorlog en de ‘Grote Depressie’. Hindenburg, een oude oorlogsheld, had Hitler eerder het kanselierschap geweigerd, maar ging ondanks zijn verachting voor de oud-korporaal uit Oostenrijk overstag.

Hitler, die eerder een couppoging had gedaan, greep zijn kans. Al in maart 1933 stemde de Rijksdag na nieuwe verkiezingen in met een wet waardoor Hitler dictatoriale bevoegdheden kreeg. Het nazibewind zou in de daaropvolgende 12 jaar in heel Europa minderheden, politieke tegenstanders en gehandicapten vervolgen en op grote schaal vermoorden. Door de oorlog die Hitler ontketende, kwamen van 1939 tot 1945 miljoenen mensen om het leven.

Duitsland worstelt nog altijd met het nazispook. Het land kwam in 2011 in grote verlegenheid door een reeks racistische moorden door neonazi’s. Ook doen politici al jaren pogingen om de neonazistische politieke partij NPD te laten verbieden, tot op heden zonder succes.