Buiten mag het onder het vriespunt zijn, in de onderhoudshal van NedTrain is het met zo’n 40 graden bloedheet. Een intercity rijdt stapvoets de reusachtige hal in. Met een lichte schok komt de circa 200 ton wegende koploper tot stilstand, klaar voor een föhnbeurt. In vaktaal: de-icing. Buizen met een flinke diameter blazen warme lucht van circa 60 graden met grote kracht onder de treinstellen. Zeildoeken die aan één kant langs de trein zijn gespannen voorkomen dat er warmte verloren gaat. Ook op de motorcompartimenten staan blazers gericht. Door een warme motor en koude weersomstandigheden ontstaat condens dat bevriest. Ook dat ijs moet weg.

IJspegels voor aan de trein worden straaltjes water. Brokken sneeuw en ijs laten los en vallen met een doffe klap op de betonnen vloer. Werknemers van NedTrain stoten met een bezemsteel de laatste resten ijs los. De brokstukken gaan de kruiwagen in. Het smeltwater verdwijnt in de afvoergoot.

Sinds vorige week vrijdag zijn al 33 intercity’s op deze manier ontdaan van sneeuw en ijs, vertelt Harm Jonk, initiatiefnemer van het ontdooiproject. „Vooral in gebieden waar veel sneeuw is gevallen, zoals op de Veluwe, rijden treinen door turbulentie die ze zelf veroorzaken eigenlijk constant in een sneeuwstorm. Er kan zich tot wel 4 ton ijs en sneeuw onder een trein hechten”, weet Jonk. „Onze storingsmonteurs zijn door het hele land dag en nacht actief om te kijken welke treinen gevaar lopen door de aangroei van ijs en sneeuw. Een intercity die hier gerepareerd moet worden, kunnen we niet op z’n gemak tien uur lang laten ontdooien. Er wachten andere defecte treinen. Daarnaast bedreigen sneeuw en ijs de kabels en de elektronica van treinen. Bovendien belemmeren afvallende brokstukken ijs de werking van wissels.”

Preventie

Alle reden dus om treinen te beschermen tegen ijs en sneeuw. Naast het ontdooien, speelt preventie volgens Jonk een grote rol. „Van alle treinen hebben we al voor de winter leidingen en elektronica zo goed mogelijk geïsoleerd. Daarnaast krijgen treinen op drie plaatsen in ons land een behandeling om het aanvriezen van ijs en sneeuw tegen te gaan. Het aantal locaties voor het zogeheten anti-icing breiden we binnenkort zelfs uit naar zes. In de winters van 2009 en 2010 hadden de NS veel problemen met treinstellen. Nu hebben we al twee weken lang geen uitval van materieel door ijs of sneeuw gehad.”

Wat merkt de reiziger, die de afgelopen dagen werd geconfronteerd met een aangepaste dienstregeling, daar nu van? „Een aangepaste diensregeling zorgt ervoor dat we wat lucht hebben. Dat voorkomt dat het treinverkeer bij problemen door bijvoorbeeld uitval volledig vastloopt”, zegt Edwin van Scherrenburg, woordvoerder van de NS.

„De ontdooi-installatie in Onnen zorgt er in elk geval voor dat er voldoende materieel is en dat de treinen ijsvrij blijven.”

NedTrain houdt materieel rollend

De NS hebben 290 intercity’s in dienst. Per week rijden zij met elkaar 1,5 miljoen kilometer en 90 miljoen kilometer op jaarbasis. Elke intercity rijdt zo’n 80.000 kilometer per kwartaal en komt elke drie maanden bij NedTrain in Onnen voor een grote onderhoudsbeurt.

Als een intercity toe is aan een onderhoudsbeurt of voor de-icing naar Onnen moet, wordt het treinstel in de dienstregeling ingezet op het traject naar Groningen. Tijdens een grote onderhoudsbeurt wordt ook het interieur, waaronder de bekleding, grondig gereinigd.

Een intercity bestaat uit maximaal zes delen; bakken in jargon. Kostprijs per treindeel is 2 miljoen euro. Onderhoudsbedrijf NedTrain, een volledige dochter van NS, heeft werkplaatsen in Onnen (intercity’s), Maastricht (stoptreinen), Leidschendam (sprinters) en Watergraafsmeer (hogesnelheidstreinen). In Onnen werkt 300 man. NedTrain heeft in totaal 3300 werknemers op dertig locaties verspreid over het land. NedTrain is 24 uur per dag, 7 dagen per week in bedrijf.

NedTrain doet niet alleen het onderhoud aan NS-materieel, maar werkt ook voor de vervoerders Arriva, Syntus en Veolia. Het onderhoudsbedrijf doet veel aan dagelijks onderhoud van treinen om problemen voor te zijn. De werkplaatsen van NedTrain zijn zo ingericht dat ook het dak en het onderstel van de trein gemakkelijk kunnen worden geïnspecteerd. Medewerkers controleren bijvoorbeeld de remblokken en wielen, maar ook de pneumatische delen en de filters.

Bij NedTrain is het mogelijk om treinstellen om te bouwen, het interieur te vernieuwen of de draai- en wielstellen te reviseren. Wielen worden in een draaibank weer mooi rond gemaakt om het storende bonkende geluid te voorkomen. Als wielen op een gegeven moment te vaak zijn bijgeslepen, worden ze uiteindelijk vervangen.

www.nedtrain.nl