Dat zijn de belangrijkste conclusies van een studie naar politieleiders die zondag is uitgebracht door het Programma Politie en Wetenschap. In de studie, die bestaat uit interviews met alle korpschefs, stellen de ondervraagden dat ze de toenemende bemoeienis van de beide politieministeries als voorbode zien van een nieuw landelijk politiebestel.

De meeste van de 26 geïnterviewde korpschefs vinden vooral het ministerie van Binnenlandse Zaken een bron van zorg. Ze ageren tegen ingrepen van het ministerie zoals het dit jaar ingevoerde prestatiecontract. De interventies van het ministerie leiden tot niks, behalve tot een verzwaring voor de al zo geplaagde korpsen, schrijven de onderzoekers.

„Ze gaan te veel naar een detaillistisch niveau”, aldus een van de hoofdcommissarissen. „Elk jaar zeggen wij: maak het simpeler. Het ministerie heeft het zo ingewikkeld en breed gemaakt, dat het wel in allerlei bureaucratische processen moet verzanden.” Ook is er ergernis over het benoemingenbeleid. „Bij het vervullen van leidinggevende functies is Binnenlandse Zaken -zacht gezegd- onbetrouwbaar: vacatures worden niet opengesteld, maar rechtstreeks vervuld”, zegt een van de korpschefs.

De relatie tussen Den Haag en het politieveld is volgens de onderzoekers moeizaam en kwetsbaar. De korpschefs hebben weinig vertrouwen in de landelijke politiek. In hun ogen hebben Tweede-Kamerleden weinig of geen verstand van politiezaken. Tot irritatie van de politiechefs weerhoudt dit politici er niet van in reactie op incidenten maatregelen te eisen die het werk van de politie ernstig bemoeilijken, terwijl ze niet zorgen voor de budgetten die nodig zijn om het gewenste ambitieniveau te bereiken.

De korpschefs hechten veel waarde aan de autonomie die de Politiewet biedt om hun organisatie zelf in te richten. Die ruimte wordt volgens het onderzoek ten volle benut. Gevolg daarvan is echter wel dat de gebiedsgebonden politiezorg per korps verschilt.

Ondertussen heeft de Groningse burgemeester en korpsbeheerder J. Wallage zaterdag laten weten dat hij problemen heeft met de verregaande bemoeienis van Den Haag met de politiekorpsen in het land. „We zitten niet te wachten op een soort Rijkswacht zoals in België”, stelde hij. Het politiebeleid van het tweede kabinet-Balkenende is volgens hem „machopolitiek.” „Misplaatste stoerheid om aan het grote publiek te laten zien hoe goed ze het doen. Maar het beleid dat dit kabinet voorstaat, brengt niet meer veiligheid”, aldus Wallage.

Vandaag ondertekenden Wallage en minister Remkes van Binnenlandse Zaken het zogeheten prestatiecontract voor de regiopolitie Groningen. Eerder dit jaar weigerden de korpsbeheerders hun handtekeningen te zetten onder de prestatiecontracten. De korpsbeheerders verweten Den Haag dat het te weinig geld gaf om het contract na te leven. Nu Remkes meer geld heeft toegezegd tekende Wallage, maar niet van harte.