Persvoorlichter rechtbank: Media zijn belangrijk doorgeefluik
Als persvoorlichter van de rechtbank in Utrecht is het hollen of stilstaan, weet Paul van Daalen (31). „De contacten met de pers zijn leuk en elke dag weer nieuw. Journalisten willen liefst gisteren over informatie beschikken, die bovendien moet kloppen.”
Moe van de zeurende pers wordt hij niet snel, stelt Van Daalen. „Ik heb liever dat ze doorzeuren dan dat ze niets vragen. Vooral de regionale pers ken ik goed. Lokale verslaggevers van het ANP hebben een belangrijke signalerende functie, omdat veel media hun berichten overnemen.”
Van Daalen moet soms op verzoek van journalisten uitspraken of vonnissen achterhalen. Als ze gedateerd zijn, kan dat veel werk opleveren. „Daarnaast stel ik bij opvallende vonnissen persberichten op. Dat moet in begrijpelijke en duidelijke taal.” Met een grijns: „Ooit moest ik een vonnis van honderd pagina’s doorworstelen en op een A4’tje samenvatten. Als enkele grote media het bericht vervolgens integraal meenemen, is dat voor mij een leuke opsteker.”
Van Daalen kent het klappen van de zweep in de journalistiek. „Ik heb een juridische opleiding gevolgd, in combinatie met journalistiek. Enkele jaren heb ik rechtbankverslaggeving gedaan. Mijn huidige functie zit mooi op het snijvlak van rechten en journalistiek.” Soms moet Van Daalen de pers teleurstellen als een strafzaak achter gesloten deuren plaatsheeft. „De rechter kan besluiten dat getuigen of slachtoffers vrijuit moeten kunnen verklaren over een zaak, zonder een volle publieke tribune die meeluistert.”
De communicatieman heeft plezier in zijn werk. „Vaak weet ik ’s ochtend nog niet wat de dag brengt. Heerlijk.” Van Daalen neemt soms de vrijheid om rechters te wijzen op het feit dat hun vonnis in de media veel stof zal doen opwaaien en hoe belangrijk het is dat ze het goed uitleggen als het vonnis afwijkt van de eis. „De ene rechter heeft daarvoor meer gevoel dan de ander. Tegenwoordig hebben rechtbanken de beschikking over persrechters die het vonnis voor de camera in begrijpelijk taal kunnen uitleggen.”
Waarom is communicatie voor een rechtbank zo belangrijk? „De rechtspraak gaat echt wel door zónder ons. Maar de doorsneeburger weet nauwelijks wat er binnen de rechtbank gebeurt. De media zijn een belangrijk doorgeefluik.” Maken ze veel fouten? Van Daalen: „Een enkele keer zie je de pijnlijke vergissing dat een officier van justitie en een rechter door elkaar worden gehaald. Meer stoor ik me aan media die een strafzaak in een voorbeschouwing al in een bepaald daglicht plaatsen. Als blijkt dat ze er uiteindelijk toch naast zitten, blijven ze niet zelden voortgaan op de ingeslagen weg.”
Dit is het zesde deel in een serie over het gerechtsgebouw in Utrecht.