Gewoon eens doen: de naaste liefhebben als jezelf
Kortgeleden bestudeerde ik in de supermarkt de verpakking van een artikel. Gefocust als ik was, had ik geen oog voor een echtpaar dat vlak bij me stond. Zij zagen mij echter wel. Niet zomaar oppervlakkig, maar ze hadden echt oog voor me. Het bleek dat ze allebei iets constateerden waarvan ik me helemaal niet bewust was.
Ze lieten dat op een verschillende manier blijken. Hij deed dat door in zijn binnenzak te graaien en me met een breed gebaar zijn leesbril aan te bieden, vergezeld van de joviale woorden: „Ik vergeet hem meestal ook, maar heb er vandaag aan gedacht om hem mee te nemen.”
Zij reageerde daarop zichtbaar opgelaten met een armgebaar richting haar man alsof ze zijn woorden ongedaan wilde maken, terwijl haar ogen hem dringend seinden. Het was duidelijk dat zij hetzelfde gezien had als hij. Haar gebaar naar mij was echter die van begripvol de andere kant op kijken.
De verleiding is groot om nu heerlijk te gaan filosoferen over verschillen tussen mannen en vrouwen. Ik zou het ook over een andere boeg kunnen gooien. Door de jaren heen heb ik tenslotte het nodige aan theorieën en modellen moeten doornemen om te leren dat en waarom mensen in eenzelfde situatie zo totaal verschillend kunnen reageren.
We kunnen een splitsing maken tussen extraverte en introverte mensen. Tussen mensen die taakgericht en mensen die mensgericht zijn. Tussen buik-, hart- en hoofdtypes. Tussen slachtoffers, aanklagers en redders. Tussen een plant, een vormer en een brononderzoeker. We kunnen mensen ook in vakjes indelen en typeren hun gedragsstijl dan als dominant, beïnvloedend, stabiel of consciëntieus. Tevens zijn we in staat om mensen een kleurtje te geven en noemen hen dan rood, geel, groen of blauw of een combinatie daarvan. Eindeloos zijn de mogelijkheden om cursussen en coachingssessies te vullen met dit soort inzichten die ertoe moeten leiden dat je jezelf en anderen beter gaat begrijpen.
Voor degenen die dit alles wat te horizontaal vinden, is er van alles te verkrijgen op het vlak van christelijke coaching. We voegen er dan een spiritueel aspect aan toe en ziedaar: vanaf dat moment kunnen we bezielend en inspirerend omgaan met onze medemens. Zowel in onze relatie als op ons werk of in de kerk zijn we hier enorm bij gebaat.
Wat ik nu echter zo gek vind, is dat al deze inzichten ons niet echt veel verder lijken te helpen. Ja, misschien wel om nog wat meer begrip voor onszelf te krijgen. Maar die andere kant, om wat meer begrip te krijgen voor de ander, dat schiet niet echt op.
Althans, daar blijkt in de praktijk niet zo veel van. Als christen in de wereld, geroepen om een lichtend licht te zijn, schromen we niet om een ander onderuit te halen als dat onze positie verbetert. Zelfs in de kerk zijn de conflicten niet van de lucht. Was het dan nog maar zo dat ernstige ketterijen de inzet zijn van het geschil. Maar nee, helaas gaat het daarbij veelal ook om het eigen gelijk en gekwetste ego’s. Vol begrip voor onszelf, kunnen we er geëmotioneerd van raken als we menen dat een ander ons tekortdoet.
Onszelf liefhebben hoeven we in coachingssessies niet te leren. Het is ook geen Bijbelse opdracht, we zijn daar van onszelf al briljant in. De Bijbel schrijft er immers over dat niemand ooit zijn eigen vlees heeft gehaat en in de hoofdsom van de wet krijgen we twee en niet drie geboden mee: God liefhebben boven alles en de naaste als onszelf. Dit laatste impliceert dat het ons aan eigenliefde dus niet ontbreekt.
Misschien moeten we al die coachingswijsheden maar een jaartje in de kast laten staan, het draait daarin toch vooral om ons eigen ik. Laten we het gewoon eens gaan doen: de naaste liefhebben als onszelf. Zoals die man in de supermarkt mij daarom zijn leesbril aanbood en zijn vrouw me daarom begripvol negeerde. Allebei vanuit hun eigen referentiekader op mijn getuur reagerend. En laten we dat liefhebben ook eens gaan proberen bij degene die voortdurend, bewust of onbewust, op onze lange tenen trapt. Juist bij die persoon kunnen we goed oefenen met dit gebod.
De auteur heeft een managementfunctie in een ziekenhuis. Reageren? nietbijbroodalleen@refdag.nl