De 53-jarige Franz (een operacomponist, schilder en hoogleraar aan de Academie voor Podiumkunsten in Praag) is een onwaarschijnlijke kandidaat voor de post die eerder onder anderen werd bekleed door de geliefde dissident Vaclav Havel. De verkiezingen zijn morgen en zaterdag.

Sommige mensen hebben hem de bijnaam ”Avatar” gegeven en tijdens een televisiedebat vergeleek een beller hem met „een exotisch wezen uit Papoea-Nieuw-Guinea.” Maar in een land waar veel kiezers zeggen genoeg te hebben van de huidige lichting corrupte politici heeft Franz geen gebrek aan bewonderaars.

De hoogleraar heeft geen ervaring in de politiek. Ook geeft hij toe weinig verstand te hebben van economische zaken. De enige reden dat hij meedoet is het feit dat een groep bewonderaars hem smeekte om met zijn schokkende voorkomen voor wat opschudding te zorgen. Zijn deelname is echter zo positief ontvangen dat een vooraanstaand econoom aanbood gratis voor zijn campagne te werken. De rest van zijn team bestaat eveneens uit vrijwilligers.

Tot dusver heeft Franz omgerekend iets meer dan 19.000 euro aan donaties in zijn campagne gestoken. In het straatbeeld zijn geen posters van Franz te vinden.

Om mee te doen aan de presidentsverkiezingen moesten potentiële kandidaten 50.000 handtekeningen verzamelen. Franz diende er uiteindelijk 88.000 in. Als onafhankelijke kandidaat zonder banden met een politieke partij richt hij zich in de campagne vooral op de bestrijding van corruptie, het belang van onderwijs en de morele staat van het land. „Het (politieke) systeem is zo in de ban van zichzelf dat het niet meer in staat is tot zelfreflectie”, zegt Franz. Tsjechen „zijn deze onzin beu.”

Franz is vooral populair onder jonge kiezers. In een schaduwverkiezing die vorige maand op 441 middelbare scholen werd gehouden, won Franz met overweldigende meerderheid.

Franz lijkt in de eerste ronde van de verkiezingen op zo’n 11 procent van de stemmen te kunnen rekenen. Niet genoeg om de tweede ronde te halen, maar wel zo veel dat de andere twee kandidaten (de voormalige premiers Jan Fischer en Milos Zeman) hem waarschijnlijk het hof zullen maken om zijn kiezers voor zich te winnen, mocht een van hen geen absolute meerderheid in de eerste ronde behalen.

Volgens Karel Strachota, die de schoolverkiezingen organiseerde, voelen jongeren zich niet meer thuis bij de bestaande politieke partijen. Franz wordt gezien als „een kandidaat die niet is besmet door de politiek”, aldus Strachota. „Ze hebben sympathie voor zijn non-conformisme en de manier waarop hij zichzelf presenteert.”

Verrassend genoeg zijn de tatoeages voor weinig mensen een reden Franz op voorhand af te wijzen. „Ik zal persoonlijk niet op hem stemmen, maar (de tatoeages) zijn absoluut geen probleem”, zegt Tomas Pistora, een 33-jarige it-expert uit Praag. „De jonge mensen geven aan hem de voorkeur omdat er geen betere keuze is.”

Veel Tsjechen, vooral in de hoofdstad Praag, vinden zijn voorkomen simpelweg niet schokkend omdat Franz al jaren een bekend gezicht is.

Franz noemt zijn tatoeages lichaamskunst. Naast de kleurrijke lijnen op zijn gezicht heeft hij onder meer een portret van de Tsjechische componist Bohuslav Martinu op zijn handen en een tatoeage van Christus aan het kruis op zijn borst. „Een tatoeage is een teken van vrije wil die niet de vrijheid van anderen beperkt”, aldus Franz.

Kiezers mogen deze week voor het eerst in een rechtstreekse verkiezing hun president kiezen. In voorgaande jaren werd de president gekozen door het Tsjechische parlement. In dat systeem maakten onafhankelijke kandidaten zoals Franz geen enkele kans. Zittend president Vaclav Klaus was tegen de hervorming. Hij sprak van een „fatale vergissing” en zei te vrezen dat iemand als Franz hem opvolgt.

In totaal doen er negen kandidaten mee aan de verkiezingen. In tegenstelling tot de eurosceptische Klaus, die geen gelegenheid onbenut laat om uit te halen naar de Europese Unie, hebben de favorieten Zeman en Fischer een gematigder houding ten opzichte van de EU. De linkse Zeman (premier van 1998 tot 2002) gaat in de peilingen aan kop met zo’n 25 procent. De gematigde Fischer (bureaucraat die van 2009 tot 2010 een demissionaire regering leidde) kan op 20 procent van de stemmen rekenen.

Met nog een paar dagen tot de verkiezingen waren acht kandidaten dinsdag druk campagne aan het voeren. Franz had echter iets anders aan zijn hoofd: de generale repetitie van zijn opera ”Oorlog van de salamanders”. Franz besloot voortijdig een debat te verlaten om naar de repetitie in het Nationaal Theater te gaan. Vandaag zal hij wel opdraven.